×
Subskrybuj newsletter
rynekzdrowia.pl
Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.
Podaj poprawny adres e-mail
  • Musisz zaznaczyć to pole
  • PARTNER SERWISUpartner serwisu
  • PARTNER SERWISUpartner serwisu
  • PARTNER SERWISUpartner serwisu
  • PARTNER SERWISUpartner serwisu

Polscy i kanadyjscy naukowcy odkryli nowy gen silnie związany z rakiem piersi. To może być przełom w diagnostyce

Autor: oprac. PW • Źródło: PAP27 marca 2023 17:25Aktualizacja: 27 marca 2023 18:30

Mutacja w genie, nazwana ATRIP, zwiększająca ryzyko zachorowania na raka piersi może występować u około 25 tysięcy Polek. Została wykryta przez polskich i kanadyjskich badaczy. Zdaniem dr Cezarego Cybulskiego genetyka z Zakładu Genetyki i Patomorfologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie możliwe będzie zastosowanie prostego i taniego testu na wykrywanie mutacji.

Polscy i kanadyjscy naukowcy odkryli nowy gen silnie związany z rakiem piersi. To może być przełom w diagnostyce
Nowo wykryta mutacja genetyczna zwiększająca ryzyko raka piersi występuje u ok. 25 tysięcy Polek. Fot. AdobeStock
  • Polscy i kanadyjscy naukowcy odkryli nową mutację genetyczną zwiększającą ryzyko zachorowania na raka piersi - gen o nazwie ATRIP
  • U nosicielek "polskiej" mutacji ryzyko zachorowania najprawdopodobniej zwiększone jest ponad 2-krotnie i wynosi ponad 20 proc.
  • Liczbę Polek z nowo wykrytą mutacją genu oszacowano na ok. 25 tysięcy
  • Zdaniem polskiego badacza najnowsze odkrycie umożliwi zastosowanie prostego i taniego testu na wykrywanie mutacji w genie ATRIP
  • - W przypadku wyniku dodatniego będziemy zalecać pacjentkom wcześniejsze badania profilaktyczne - USG piersi od 25. roku życia i mammografię już od 35. roku życia - zaznaczył dr Cezary Cybulski

Polscy i kanadyjscy naukowcy odkryli nowy gen ATRIP silnie związany z rakiem piersi

Nowy gen o nazwie ATRIP, którego mutacje powodują wysokie ryzyko raka piersi, odkryli polscy badacze we współpracy z kolegami z Kanady – poinformował PAP dr Cezary Cybulski genetyk z Zakładu Genetyki i Patomorfologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Drugim kierownikiem zespołu był dr Mohammad Akbari z Uniwersytetu w Toronto.

Wyniki badań polskich i kanadyjskich naukowców zostały opublikowane w prestiżowym magazynie "American Journal of Human Genetics". Zdaniem autorów pracy mogą one mieć przełożenie na lepsze diagnozowanie i leczenie kobiet z rakiem piersi.

Jak wyjaśnił dr Cezary Cybulski asocjację pomiędzy mutacją ATRIP a występowaniem raka piersi wykryto w badaniu 16 tys. kobiet z rakiem piersi oraz 9 tys. zdrowych kobiet z populacji polskiej.

- Przeprowadziliśmy sekwencjonowanie całego genomu i zidentyfikowaliśmy jedną powtarzalną mutację w genie ATRIP w homogennej genetycznie populacji polskiej - powiedział dr Cybulski w rozmowie z PAP. Mutacja jest odpowiedzialna za skrócenie białka zapisanego w genie ATRIP.

Liczbę nosicielek tej mutacji genu ATRIP w Polsce oszacowano na ok. 25 tys. Badacze wyliczyli, że u nosicielek "polskiej" mutacji ryzyko zachorowania na raka piersi najprawdopodobniej zwiększone jest ponad 2-krotnie i wynosi ponad 20 proc.

- Jeśli u nosicielek tej mutacji wśród krewnych stwierdzono zachorowanie na ten nowotwór ryzyko wynosi ponad 30 proc. - wyjaśnił dr Cybulski.

W razie wykrycia mutacji wcześniejsze badania profilaktyczne

Ponadto analiza danych z brytyjskiego biobanku (450 tys. osób) pozwoliła naukowcom wyciągnąć wniosek, że patogenne mutacje genu ATRIP zwiększają ponad trzykrotnie ryzyko raka piersi w Wielkiej Brytanii (w populacji brytyjskiej odkryto więcej mutacji - PAP). Występowanie mutacji ATRIP w Wielkiej Brytanii sugeruje, że najprawdopodobniej są one przyczyną raka piersi także w wielu innych grupach etnicznych na świecie.

Jak ocenił w rozmowie z PAP dr Cybulski, jeszcze w tym roku polskie pacjentki będą mogły podczas badań diagnostycznych sprawdzić, czy są nosicielkami zmutowanego genu ATRIP.

- W przypadku wyniku dodatniego będziemy zalecać pacjentkom wcześniejsze badania profilaktyczne - USG piersi od 25. roku życia i mammografię już od 35. roku życia - zaznaczył dr Cybulski.

Dodał, że ponieważ raki u kobiet z mutacją ATRIP posiadają upośledzoną naprawę DNA przez homologiczną rekombinację (tak samo jak nowotwory z mutacjami w genach BRCA) najprawdopodobniej będą dobrze odpowiadać na leczenie chemioterapią (np. cisplatyna), jak również na leczenie, inhibitorami PARP.

Zdaniem dr. Cybulskiego najnowsze odkrycie umożliwi zastosowanie prostego i taniego testu na wykrywanie mutacji w genie ATRIP.

Będzie test wykrywający mutację ATRIP

Test ten może być dodany do testu wykrywającego około 10 proc. przypadków raka piersi u Polek, poprzez badanie panelu kilkunastu powtarzalnych mutacji genów BRCA1, BRCA2, CHEK2, PALB2, NBN, RECQL w Polsce. Czułość takiego testu w wykrywaniu mutacji powyższych genów z Polsce wynosi ponad 80 proc.

Jak wyjaśnił specjalista, opracowanie testów opartych o tzw. mutacje założycielskie jest możliwe w populacjach homogennych genetycznie, takich jak populacja polska.

W jego ocenie, testy na mutacje założycielskie stwarzają możliwość taniej, szybkiej, bardzo czułej diagnostyki wysokiego ryzyka raków w Polsce i powinny być wykonywane w pierwszej linii diagnozowania dziedzicznej predyspozycji do raka piersi, przed zastosowaniem skomplikowanych i drogich testów opartych o sekwencjonowanie nowej generacji.

Jak przypomniał dr Cybulski, mutacje w genach kontrolujących naprawę DNA są związane z wielonarządową predyspozycją do nowotworów.

Dzieje się tak między innymi w przypadku mutacji w genach BRCA (BRCA1 i BRCA2), które powiązano nie tylko z ryzykiem raka piersi, ale też raka jajnika, otrzewnej, raka prostaty czy raka trzustki. Dlatego naukowcy prowadzą obecnie badania nad związkiem między mutacjami w genie ATRIP a innymi nowotworami złośliwymi, w tym rakiem jajnika. - Czekamy też na wyniki badań prowadzonych wśród mężczyzn - zaznaczył dr Cybulski.

Nowy gen odkryto w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki zrealizowanego w Zakładzie Genetyki i Patomorfologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, którym kieruje prof. Jan Lubiński, we współpracy z Women's College Research Institute Uniwersytetu w Toronto.

 

Dowiedz się więcej na temat:
Podaj imię Wpisz komentarz
Dodając komentarz, oświadczasz, że akceptujesz regulamin forum