Eksperci ostrzegają: te leki niosą ryzyko niepełnosprawności. Stosować z ogromną ostrożnością
Badanie finansowane przez Europejską Agencje Leków (EMA) wykazało, że chociaż stosowanie antybiotyków fluorochinolonowych zmniejszyło się, leki te mogą być nadal przepisywane poza ich zalecanymi wskazaniami. A to może okazać się niebezpieczne dla zycia i zdrowia.
- Leki zawierające fluorochinolony to rodzina antybiotyków o szerokim spektrum działania, które zabijają bakterie i zwalczają infekcje
- Stosuje się je w leczeniu niektórych rodzajów poważnych zakażeń, gdy inne antybiotyki nie są odpowiednie
- Stosowanie ich jest ograniczone ze względu na ryzyko trwałych i potencjalnie nieodwracalnych działań niepożądanych powodujących niepełnosprawność - ostrzega unijny komitet
Ograniczenia wprowadzono po przeglądzie
Komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii Europejskiej Agencji Leków (PRAC) przypomniał pracownikom ochrony zdrowia, że stosowanie antybiotyków fluorochinolonowych jest ograniczone ze względu na ryzyko trwałych i potencjalnie nieodwracalnych działań niepożądanych, powodujących niepełnosprawność.
Komunikat w tej sprawie wydała Europejska Agencja Leków, a w ślad za nią Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Jak można dowiedzieć się z komunikatu polskiej instytucji, ograniczenia zostały wprowadzone w 2019 r. po ogólnounijnym przeglądzie tych bardzo rzadkich, ale poważnych działań niepożądanych.
- Badanie finansowane przez Europejską Agencje Leków (EMA) wykazało, że chociaż stosowanie antybiotyków fluorochinolonowych zmniejszyło się, leki te mogą być nadal przepisywane poza ich zalecanymi wskazaniami - poinformował prezes URPL Grzegorz Cessak.
Ograniczenia w stosowaniu antybiotyków fluorochinolonowych oznaczają, że nie należy ich stosować:
- w leczeniu zakażeń, które mogą ustąpić bez leczenia lub nie są ciężkie (takie jak infekcje gardła);
- w leczeniu zakażeń innych niż bakteryjne, np. niebakteryjnego (przewlekłego) zapalenia gruczołu krokowego;
- w zapobieganiu biegunce podróżnych lub nawracającym infekcjom dolnych dróg moczowych (zakażenia moczu, które nie wykraczają poza pęcherz moczowy);
- w leczeniu łagodnych lub umiarkowanych zakażeń bakteryjnych, chyba że nie można zastosować innych leków przeciwbakteryjnych powszechnie zalecanych w leczeniu tych zakażeń.
Co ważne, należy unikać fluorochinolonów u pacjentów, u których wcześniej wystąpiły poważne działania niepożądane po stosowaniu antybiotyku z grupy fluorochinolonów lub chinolonów.
- Należy je stosować ze szczególną ostrożnością u osób w podeszłym wieku, pacjentów z chorobami nerek oraz po przeszczepieniu narządu, ponieważ u tych pacjentów istnieje większe ryzyko uszkodzenia ścięgien. Ponieważ stosowanie kortykosteroidu z fluorochinolonem również zwiększa to ryzyko, należy unikać łącznego stosowania tych leków - wyjaśnia Cessak.
Ważne informacje dla pacjentów
Antybiotyki fluorochinolonowe mogą powodować poważne działania niepożądane dotyczące układu nerwowego, ścięgien, mięśni i stawów. Lekarz powinien przepisywać te leki wyłącznie zgodnie z ich zatwierdzonymi wskazaniami.
- Te bardzo rzadkie, ale poważne działania niepożądane obejmują zapalenie lub zerwanie ścięgien, ból lub osłabienie mięśni, ból lub obrzęk stawów, trudności w chodzeniu, uczucie mrowienia, piekący ból, zmęczenie, depresję, problemy z pamięcią, snem, wzrokiem i słuchem, oraz zmieniony smak i zapach.
- Obrzęk i uraz ścięgna mogą wystąpić w ciągu 2 dni od rozpoczęcia leczenia fluorochinolonem, ale mogą również wystąpić nawet kilka miesięcy po zakończeniu leczenia.
- Jeśli pacjent ma ponad 60 lat, miał w przeszłości problemy z nerkami lub miał przeszczep narządu, lub jeśli pacjent przyjmuje kortykosteroidy (leki takie jak prednizolon lub hydrokortyzon), występuje u niego większe ryzyko uszkodzenia ścięgien podczas stosowania fluorochinolonu.
- Jeśli wystąpią poniższe działania niepożądane, należy przerwać leczenie i natychmiast skontaktować się z lekarzem:
- ból lub obrzęk ścięgna, szczególnie w kostce lub łydce. Jeśli tak się stanie, należy rozluźnić bolesne miejsce;
- ból, drętwienie, mrowienie, obrzęk lub osłabienie mięśni w różnych częściach ciała, często rozpoczynające się od dłoni lub stóp, nasilające się z czasem;
- silne zmęczenie, depresja, słaba pamięć lub poważne problemy ze snem;
- zmiany widzenia, słuchu, smaku i zapachu;
- obrzęk barków, rąk lub nóg lub bóle stawów.
Pacjent i jego lekarz zdecydują, czy należy kontynuować leczenie, czy też należy zastosować inny rodzaj antybiotyku
• Nie należy przyjmować leku zawierającego fluorochinolony, jeśli u pacjenta kiedykolwiek wystąpiły poważne działania niepożądane po zastosowaniu leku zawierającego fluorochinolony lub chinolony.
• W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących zażywanych leków, należy skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą.
Szczególna ostrożność przy przepisywaniu leków
Należy zachować szczególną ostrożność przepisując fluorochinolony pacjentom w podeszłym wieku, pacjentom z zaburzeniami czynności nerek, pacjentom po przeszczepach narządów miąższowych lub otrzymującym kortykosteroidy działające ogólnoustrojowo, ponieważ ryzyko niektórych działań niepożądanych (np. zapalenie ścięgien, zerwanie ścięgna) jest większe u tych pacjentów. Należy unikać jednoczesnego leczenia fluorochinolonem i kortykosteroidem.
- Pacjentów należy poinformować o ryzyku związanym ze stosowaniem fluorochinolonów przed rozpoczęciem leczenia, w tym o potencjalnie długotrwałym i poważnym charakterze tych działań niepożądanych, oraz zalecić przerwanie leczenia i skonsultowanie się z lekarzem w przypadku wystąpienia pierwszych objawów przedmiotowych lub podmiotowych tych działań niepożądanych .
- Leczenie fluorochinolonami należy przerwać i rozważyć alternatywne leczenie w przypadku wystąpienia pierwszych objawów bólu lub stanu zapalnego ścięgien lub objawów neuropatii, takich jak ból, pieczenie, mrowienie, drętwienie lub osłabienie, aby zapobiec rozwojowi potencjalnie nieodwracalnych działań niepożądanych .
Ogólnounijny przegląd przeprowadzony w 2018 r. przez EMA dotyczył leków z grupy fluorochinolonów podawanych ogólnoustrojowo (doustnie lub w zastrzykach) i leków wziewnych oraz leków powlekanych zawierających cyprofloksacynę, flumechinę, lewofloksacynę, lomefloksacynę, moksyfloksacynę, norfloksacynę, ofloksacynę, pefloksacynę, prulifloksacynę i rufloksacynę.
Leki zawierające fluorochinolony są dopuszczone do obrotu w różnych państwach członkowskich UE pod różnymi nazwami handlowymi.
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
ZOBACZ KOMENTARZE (1)
Dodaj komentarz