PAP Life: Dlaczego kobiety częściej uskarżają się na dolegliwości stóp?

Dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf: Kobiety częściej uskarżają się na dolegliwości stóp, ponieważ już sam układ więzadłowo-torebkowy u pań jest luźniejszy, bardziej plastyczny niż u panów, a poprzez to bardziej podatny na siły przeciążające. Również zły dobór obuwia (wysokie obcasy, koturny, balerinki, japonki, zbyt ciasne czubki) przyczynia się do problemów stóp, mając istotny wpływ na powstawanie licznych deformacji (np. płaskostopie poprzeczne, deformacje palców stóp). U panów rzadziej niż u pań spotykamy deformacje w obrębie przodostopia. Panowie borykają się za to częściej niż panie z problemem pękających pięt, zapaleniem rozcięgna podeszwowego, czy ostrogami piętowymi.

PAP Life: Czy w swojej praktyce spotyka się pani z rosnącą liczbą pacjentów, zgłaszających się z różnymi dolegliwościami. Jeśli tak, to z czego to wynika?

J.S.T.: Tak, coraz więcej pacjentów zgłasza się z problemami stóp. Pacjenci są coraz bardziej świadomi, jak ważną i integralną częścią układu ruchu są stopy. Dzisiejsze czasy nie sprzyjają aktywności fizycznej. Praca, często wielogodzinna w pozycji wymuszonej, nieprawidłowy dobór obuwia doprowadzają w konsekwencji do zaburzeń funkcjonalnych w cały narządzie ruch, zatem także w stopach.

PAP Life: Z jakimi problemami stóp Polacy borykają się najczęściej?

J.S.T.: Do najczęstszych problemów stóp, z którymi zgłaszają się pacjenci należą: koślawość oraz szpotawość stępu, płaskostopie podłużne, deformacje w obrębie przodostopia - płaskostopie poprzeczne, deformacje w obrębie palców stóp (paluchy koślawe, sztywne, palce młotkowate), a także zapalenie rozcięgna podeszwowego czy ostrogi piętowe.

PAP Life: Wspomina pani, że w profilaktyce zdrowia stóp istotne jest obuwie. Jaki wpływ i jakie konsekwencje niesie ze sobą źle dobrane buty, na jakie schorzenia jesteśmy w związku z tym narażeni?

J.S.T.: Źle dobrane obuwie może zaburzać pracę stopy, zbyt luźne nie daje dostatecznej stabilizacji dla stawu skokowego (kontuzje), może doprowadzić do pojawienia się obtarć i odgniotów. Obuwie zbyt wysokie i zbyt ciasne będzie przyczyniać się do powstawanie deformacji stopy w obrębie przodostopia (zwyrodnienia palucha i palców - paluchy koślawe, palce młoteczkowate), działa również przeciążająco na wyższe piętra ruchu - stawy kolanowe, biodrowe i kręgosłup.

PAP Life: Co należy wziąć pod uwagę dobierając buty - jakich praktycznych porad udzieliłaby pani swoim pacjentom?

J.S.T.: Właściwy dobór obuwia jest istotny elementem profilaktyki stóp. Buty powinny być dostosowane do wieku, indywidualnych potrzeb, ewentualnych problemów zdrowotnych oraz rodzaju aktywności pacjenta. Buty powinny dawać dobrą stabilizację stopy, nie ograniczając jej ruchów fizjologicznych podczas chodzenia. Czubek buta powinien być szeroki i na tyle wysoki, by nie ograniczać swobodnego ułożenia palców stóp. Optymalna wysokość obcasa 2-3 cm, miękka, lekka elastyczna podeszwa. Najlepiej, aby buty były wykonane z wysokogatunkowych materiałów naturalnych lub skóry.

PAP Life: W przypadku kobiet winowajcą są szpilki, choć kiedyś krążyło przekonanie, że chodzenie w butach na obcasie pomaga "modelować” nogi. Czy ma ono coś wspólnego z rzeczywistością?

J.S.T.: Faktycznie but na wysokim obcasie ma wpływ na kształt nóg, a zwłaszcza łydki, ponieważ powoduje napięcie mięśni i podkreślenie ich kształtu, jednak zdecydowanie odradzam ten typ obuwia, gdyż długotrwałe napięcie mięśnia trójgłowego prowadzi do jego przykurczu funkcjonalnego.

PAP Life: Jaki wpływ na nasze stopy i nogi ma częste noszenie szpilek. Czy mogą one przyczyniać się do zwiększonego ryzyka kontuzji?

J.S.T.: W obuwiu na wysokim obcasie stopa ustawiona jest w sposób nienaturalny, pięta jest uniesiona, co doprowadza do skrócenia ścięgna Achillesa i często mięśnia trójgłowego łydki. Ciężar ciała przeniesiony jest ku przodowi, poprzez co zwiększone siły nacisku działają przeciążająco na przodostopie, co w konsekwencji doprowadza do obniżenia sklepienia poprzecznego stopy, a nawet do płaskostopia poprzecznego. Również przymusowe, nieprawidłowe ułożenie palców stóp doprowadza do licznych deformacji w ich obrębie (paluchy koślawe, palce młoteczkowate, przykurcz zgięciowy palców). Buty na wysokim obcasie mają wpływ przeciążający na wyższe piętra ruchu-stawy kolanowe, biodrowe oraz kręgosłup, w obrębie którego obserwujemy pogłębienie krzywizn.

Dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf - magister fizjoterapii i licencjonowany kosmetolog, dyrektor merytoryczny sieci gabinetów FootMedica Kliniki Zdrowej Stopy, współpracuje z Ośrodkiem Leczniczo-Rehabilitacyjnym Natura.

Rozmawiała: Monika Dzwonnik (PAP Life)

• ORTOPEDIA
• ZWYRODNIENIE STAWÓW
• STAW SKOKOWY