Koordynator programu, prof. Krzysztof Kochanek podkreślił, że co piąte dziecko na wsi w wieku 7 lat wykazuje zaburzenia słuchu. Wskazują na to badania przesiewowe, jakie przeprowadzono na terenach wiejskich w 2008, 2010 i 2011 r., którymi objęto ponad 350 tys. dzieci.

Wynika z nich, że u 13,8 proc. uczniów w tym wieku występują zaburzenia słuchu związane przewodzeniem i odbiorem dźwięków, a u 8,9 proc. dzieci doszło do uszkodzenia słuchu pod wpływem nadmiernego hałasu.

- Wielu dorosłych nie zdaje sobie sprawy z występujących u dzieci zaburzeń słuchu. Aż 60 proc. rodziców maluchów, u których wykryto taką wadę w badaniach przesiewowych, wcześniej nie zwróciło na to uwagi - powiedział dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetach pod Warszawą, prof. Henryk Skarżyński. Dotyczy to szczególnie tych sytuacji, gdy niedosłuch jest jednostronny.

Z badań ankietowych przedstawionych na konferencji wynika, że na zaburzenia słuchu dzieci nie zawsze zwracają uwagę również inni dorośli, np. nauczyciele. Tylko 27 proc. dzieci zakwalifikowanych do badań kontrolnych miało wcześniej zbadany słuch. 66,1 proc. maluchów z zaburzeniami słuchu przyznało, że prosi o powtórzenie informacji. U 14,5 proc,. uczniów doszło do opóźnienia w rozwoju mowy.

- Wielu dzieciom możemy pomóc, nawet wtedy, gdy mają głęboko upośledzony słuch, trzeba jednak to wykryć, a im wcześniej to zrobimy tym lepiej, ponieważ większe są możliwości terapii, a dziecko krócej będzie miało utrudniony rozwój - powiedział prof. Skarżyński.

Specjalista przytoczył przykład 27-letniego Grzegorza Płonki, który miał głęboki niedosłuch i był uznawany w środowisku za niedorozwiniętego umysłowo. Bardzo późno, bo dopiero w 13. roku życia, wszczepiono mu implant słuchowy. Po operacji zaczął grać na pianinie.

Grzegorz Płonka 16 lipca wystąpił w warszawskim Studiu Koncertowym im. Witolda Lutosławskiego Polskiego Radia podczas finału I Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Dzieci, Młodzieży i Dorosłych z Zaburzeniami Słuchu "Ślimakowe rytmy". Wzięły w nim udział osoby, które po wszczepieniu implantu nie tylko bez problemów komunikują się z innymi, lecz także śpiewają i grają na instrumentach.

Na realizację programu badań przesiewowych w roku szkolnym 2015/2016 przeznaczono ponad 3 mln zł, z tego 1 mln zł wyłożył Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, a pozostałe środki zapewniły Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Rolników oraz Stowarzyszenia Osób Niesłyszących i Niedosłyszących "Człowiek-Człowiekowi".

Prof. Skarżyński zapewnia, że program nie ogranicza się tylko do wykrywania wad słuchu. Wszystkie dzieci, u których zostaną wykryte tego rodzaju zaburzenia zostaną poddane dalszym badaniom specjalistycznym, a potem leczeniu i odpowiedniej rehabilitacji.

Podobne programy badań przesiewowych słuchu prowadzone są w innych rejonach. W Warszawie od 2007 r. objęto nim dzieci klas szóstych szkół podstawowych, a od 2011 r. również uczniów klas pierwszych.

W 2008 r. w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu opracowano nowoczesne urządzenie multimedialne do badań przesiewowych słuchu o nazwie Platforma Badań Zmysłów. Wdrożono również lokalne programu badań przesiewowych ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej, które realizowane są w 500 poradniach psychologiczno-pedagogicznych w całym kraju.

Badania przesiewowe na wsi w nadchodzącym roku szkolnym prowadzone będą w około 6 tys. szkół. Prof. Skarżyński powiedział, że we wrześniu rozpoczną się one w gminach wschodnich, a od stycznia będą prowadzone zachodnich rejonach kraju.

• SŁUCH
• NIEDOSŁUCH
• BADANIE SŁUCHU