Nie wystarczy jednak tylko zorganizować badania profilaktyczne, trzeba jeszcze namówić mieszkańców aby z nich skorzystali. Okazuje się, że w promowaniu badań profilaktycznych najlepsze są te najmniejsze gminy.

Na Mazowszu nie chcą się badać

Przykładowo, w 2010 r. na Mazowszu z badań profilaktycznych pozwalających wykryć raka piersi skorzystało ok. 28 proc. populacji, do której skierowany był program. Jeszcze mniej mazowieckich kobiet wzięło udział w bezpłatnych badań cytologicznych, odsetek ten nie przekroczył 19 proc.

– To dramatycznie słaby wynik, a przecież właśnie na Mazowszu dostęp do ośrodków medycznych i specjalistów jest bez porównania lepszy niż w reszcie kraju. Wydawałoby się, że również powinna być tu większa świadomość zdrowotna mieszkańców – mówi portalowi rynek zdrowia dr Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii.

Podobnie wygląda sytuacja w Wielkopolsce. Tam, tak jak w województwie mazowieckim z bezpłatnych badań profilaktycznych korzysta jedna piąta uprawnionych, podczas, gdy w warmińsko-mazurskim udział bierze blisko 60 proc. populacji.

Mali są lepsi

To, co znamienne to to, że coraz lepsze efekty w prowadzeniu badań profilaktycznych odnoszą małe gminy. Te, w których często brakuje nawet stacjonarnego ośrodka zdrowia.

Jak przyznaje dr Meder dzieje się tak, dlatego, że małe samorządy coraz bardziej angażują się w programy prozdrowotne. Władza lokalna ma tam często bezpośrednie relacje ze swoją społecznością.

– Z naszych doświadczeń wynika, że samo zaproszenie do badania nie mobilizuje kobiet do udziału w nim, a właśnie wpływ środowiska, w którym się znajdują. Dlatego tak ważne jest popularyzowanie takich badań nie tylko przez ośrodki zdrowotne – mówi nam dr Jerzy Giermek, kierownik Centralnego Ośrodka Koordynującego Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi.

Gminna profilaktyka coraz lepsza

Jak przyznała w rozmowie z portalem rynekzdrowia.pl Gabriela Ofierska-Sujkowska z Agencji Oceny Technologii Medycznej (AOTM), ośrodka opiniującego lokalne programy profilaktyczne, coraz więcej samorządów zgłasza zainteresowanie wdrożeniem profilaktyki. A co więcej, są one zdecydowanie lepiej do tego przygotowywane.

W zeszłym roku do Agencji wpłynęło ponad 120 projektów z różnych gmin. Jak zaznacza AOTM, nie zawsze z tych największych.

Jak mówi portalowi rynekzdrowia.pl  Bolesław Piecha, przewodniczący sejmowej Komisji Zdrowia walka z nowotworami jest dziś wyzwaniem dla władz każdego szczebla, a samorząd lokalny ma tę przewagę, że bezpośrednio angażuje mieszkańców gmin do programów.

 – Z własnego doświadczenia wiem jak trudno przekonać do badania człowieka, któremu wydaje się, że jest zdrowy – mówi Piecha.

Konkurs, który ma poprawić statystyki

W Polsce co roku 14 tys. kobiet dowiaduje się, że ma raka piersi, z czego ponad jedna trzecia umiera. Z kolei na raka szyjki macicy rocznie zapada 3,5 tys. kobiet. Co druga z nich przegrywa walkę z chorobą.

Aby zmienić te statystyki i zachęcić Polaków do korzystanie z bezpłatnych badań skriningowych, które pozwalają wykryć nowotwór już we wczesnym stadium, Polska Unia Onkologii organizuje konkurs Zdrowa Gmina.

Konkurs ma na celu zwiększenie liczby osób zgłaszających się na badania profilaktyczne ukierunkowane na wczesne wykrywanie chorób nowotworowych. Gmina, która będzie miała najwyższy odsetek przebadanych, oprócz tytułu „Zdrowa Gmina”, otrzyma 100 tys. zł na dalszą realizację programów profilaktycznych.

W 2009 r. ruszyła pilotażowa edycja konkursu na terenie województwa mazowieckiego. W jego ramach przebadano 15 tys. osób. II edycja konkursu została rozszerzona na 6 województw: mazowieckie, łódzkie, lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie i opolskie. Docelowo Konkurs ma objąć całą Polskę.

W pierwszym etapie konkursu wyłaniane są gminy, które mają największy wzrost procentowy liczby osób zgłaszających się na badania profilaktyczne finansowane przez NFZ w 2011 r., propagujące prewencję chorób nowotworowych, a zwłaszcza raka piersi, raka szyjki macicy i raka jelita grubego.

W drugim etapie ocenie podlegać będą opisy projektów promujących profilaktykę nowotworową, które zostałyby wdrożone za pieniądze, które gmina dostałaby, gdyby wygrała konkurs.

Laureatami konkursu zostaną trzy gminy, w których odnotowano największy wzrost procentowy liczby osób zgłaszających się na badania oraz które nadeślą najciekawsze projekty działań promujących profilaktykę nowotworową.

Nagrodami w konkursie Zdrowa Gmina są czeki o łącznej wartości za I miejsce 100 tys. zł, za II – 50 tys. , za III – 25 tys. zł.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• NOWOTWORY
• BOLESŁAW PIECHA
• JANUSZ MEDER