• Pacjentka w 22. tygodniu ciąży, u której czekano z udzieleniem pomocy na obumarcie płodu, zmarła w szpitalu w Pszczynie z powodu wstrząsu septycznego
• Sepsa nie jest chorobą, ale zespołem objawów rozwijających się na skutek nadmiernej reakcji układu odpornościowego na różnego typu zakażenia
• Przyczyną sepsy może być każdy drobnoustrój, w tym także koronawirus SARS-CoV-2
• Nie ma pewności jak często sepsa zdarza się w Polsce, ale ocenia się, że rocznie występuje u co najmniej 50 tys. chorych

Czym jest sepsa?

Sepsa nie jest chorobą, ale zespołem objawów rozwijających się na skutek nadmiernej reakcji układu odpornościowego na różnego typu zakażenia. Stanowi bezpośrednie zagrożenie życia, ponieważ może prowadzić do niewydolności wielu narządów, takich jak nerki, wątroba, serce i płuca.

Miliony przypadków na świecie. Ile w Polsce?

Według danych organizacji Global Sepsis Alliance, na świecie każdego roku rejestrowanych jest od 38 do 62,9 mln przypadków sepsy, z czego 10-12 mln kończy się śmiercią.

Nie ma pewności jak często zdarza się ona w Polsce, ale ocenia się, że rocznie występuje u co najmniej 50 tys. chorych.

Specjaliści wskazują, że jej przyczyną może być każdy drobnoustrój, w tym także koronawirus SARS-CoV-2.

- Liczba odnotowanych przypadków sepsy w Polsce, jak i na świecie systematycznie rośnie, szczególnie w dobie pandemii. Niewątpliwie do wzrostu liczby przypadków sepsy przyczynił się rozwój medycyny, który umożliwił wczesne rozpoznanie i prowadzenie intensywnej terapii u pacjentów, którzy wcześniej nie otrzymaliby takiej opieki - mówił w ub.r. prof. Andrzej Kübler, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Badania i Leczenia Sepsy „Pokonać Sepsę”.

Czytaj więcej: Śmierć kobiety w 22. tygodniu ciąży. Szpital wydał oświadczenie. "Decyzje podjęte z poszanowaniem przepisów prawa"

MZ zlecił kontrolę w sprawie śmierci ciężarnej w Pszczynie

Sepsa może rozwinąć się u każdego

Sepsa może się rozwinąć u każdego, bez względu na wiek, jednak najczęściej zdarza się u:

• niemowląt w pierwszych 6 miesiącach życia,
• osób po 65. roku życia,
• pacjentów z upośledzoną odpornością
• cierpiących na choroby przewlekłe.

Sepsa. Objawy mogą być zróżnicowane. Do najczęstszych należą:

• zmieniona temperatura ciała,
• przyspieszenie rytmu serca,
• spadek ciśnienia tętniczego,
• obrzęki,
• wysypka,
• w końcowym etapie utrata świadomości.

Do określenia zaawansowania lub nasilenia zakażenia, używa się trzech pojęć:

• sepsa - najmniej nasilona postać;
• ciężka sepsa - wielonarządowa niewydolność organizmu;
• wstrząs septyczny - najcięższa forma, sepsa przebiegająca z hipotensją (obniżenie ciśnienia tętniczego), której nie da się zwalczyć poprzez przetaczanie płynów.

Profilaktyka sepsy. Najskuteczniejszą formą są szczepienia

Jak wynika z badań przeprowadzonych pod koniec sierpnia 2020 r. na zlecenie Fundacji IMiD przez SW Research na reprezentatywnej próbie 1043 Polaków, 71 proc. nie wie, jakie są objawy sepsy, ani w jaki sposób można jej zapobiec (69 proc.). Tymczasem, jak podkreślają specjaliści, w skutecznej walce z sepsą decydujące znaczenie ma szybkie jej rozpoznanie. Dotyczy to zwłaszcza sepsy meningokokowej, która jest najgroźniejsza i najczęściej atakuje najmłodsze dzieci.

Eksperci zwracają uwagę, że jednym z najbardziej skutecznych sposobów profilaktyki są szczepienia chroniące przed groźnymi drobnoustrojami wywołującymi sepsę.

Podejrzenie sepsy. Jaki standard postępowania?

Za rozwój sepsy nabytej poza szpitalem odpowiada niewielka liczba gatunków bakterii o dużej zjadliwości, tj. meningokoki, pneumokoki, pałeczki hemofilne typu B i paciorkowce ropne. Sepsa pozaszpitalna dotyczy zwykle dzieci, młodzieży i ludzi młodych, często bez określonych czynników ryzyka.

- Standardem w przypadku podejrzenia sepsy jest klasyczna diagnostyka mikrobiologiczna, jedyna która daje możliwość identyfikacji drobnoustroju i oznaczenia wrażliwości na antybiotyki, co pozwala na terapię celowaną u pacjenta - podkreślała prof. Marzenna Bartoszewicz, kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.

- Patrząc szerzej takie badanie wykonywane u wszystkich pacjentów z sepsą pozwala na wykonanie mapy mikrobiologicznej oddziału i wdrożenie racjonalnej terapii empirycznej. Wiedząc jednak, że czas jest sprzymierzeńcem skutecznego zwalczania sepsy, właściwa diagnoza kliniczna musi zostać postawiona jeszcze przed otrzymaniem wyników z laboratorium mikrobiologicznego - dodała.

Diagnostyka zakażeń krwi. Rekomendacje

W sierpniu 2020 r. eksperci pod kierunkiem prof. Bartoszewicz przygotowali rekomendacje dotyczące zasad diagnostyki zakażeń krwi. Autorzy wskazują, że przy podejrzeniu sepsy kluczowe dla przeżycia pacjenta jest właśnie szybkie postawienie właściwej diagnozy.

Należy jak najszybciej wdrożyć postępowanie umożliwiające dokładną diagnostykę mikrobiologiczną, utrzymanie funkcji życiowych pacjenta oraz jego leczenie, a pobranie krwi na posiew powinno, w miarę możliwości, nastąpić przed podaniem antybiotyków.

Co z rejestracją przypadków sepsy?

Opublikowany w maju 2018 r. raport NIK dotyczący zakażeń w szpitalach rozpoczął dyskusję na temat zapobiegania, monitorowania i leczenia sepsy. Szpitale i odziały intensywnej terapii (OIT) oraz szpitalne oddziały ratunkowe (SOR) nie mają obecnie wymogu rejestracji przypadków sepsy. Brak rzetelnych informacji utrudnia prowadzenie skutecznych działań mających na celu leczenie sepsy.

W obowiązującym na świecie od 2019 roku systemie kodowania chorób ICD11 (International Classification of Diseases) występują kody rejestrujące odpowiednio sepsę bez i ze wstrząsem septycznym. W Polsce obowiązuje system ICD10, a umieszczone w nim kody dla sepsy nie zostały w Polsce wprowadzone, co utrudnia jej raportowanie.

Czytaj też: Eksperci: w walce z sepsą ważne jest szybkie rozpoznanie; mogą pomóc szczepienia

Czytaj też: Odkryli białko, które może "wyłączyć" sepsę

 

 

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• ANTYBIOTYKI
• INTENSYWNA TERAPIA
• SEPSA
• ZAKAŻENIA SZPITALNE
• MIKROBIOLOGIA