W nowym badaniu przeprowadzonym na modelach matematycznych oszacowano, że od roku 2000 do 2030 szczepienia przeciwko 10 głównym patogenom - w tym odrze, rotawirusowi, HPV i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B - zapobiegną 69 milionom zgonów w krajach o niskich i średnich dochodach (LMIC). W latach 2000-2019 szczepienia zapobiegły 37 milionom zgonów. Szacuje się, że większość tego wpływu dotyczy dzieci w wieku poniżej pięciu lat, szczególnie w przypadku szczepień przeciwko odrze - czytamy w The Lancet.

Zdaniem specjalistów szczepionki są opłacalnymi interwencjami zdrowotnymi, które znacznie zmniejszają liczbę zachorowań i zgonów. Programy międzynarodowe zwiększyły zakres rutynowych szczepionek dziecięcych w LMIC. Bezpośredni pomiar rezultatów tych działań jest trudny ze względu na ograniczenia danych i systemów nadzoru chorób. Cennych szacunków wpływu mogą dostarczyć modele matematyczne na podstawie danych dotyczących obciążenia chorobami i zakresu szczepień.

Oceniano wpływ szczepień przeciwko 10 patogenom

W nowym badaniu wzięło udział 16 niezależnych grup badawczych, zajmujących się modelowaniem wpływu programów szczepień dziecięcych na 98 LMIC. Oceniano wpływ programów szczepień przeciwko dziesięciu patogenom: wirusowi zapalenia wątroby typu B (HepB), Haemophilus influenzae typ b (Hib), wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), japońskiemu zapaleniu mózgu (JE), odrze, Neisseria meningitidis serogrupy A (MenA), Streptococcus pneumoniae, rotawirusowi, wirusowi różyczki i wirusowi żółtej febry (YF).

Dla każdego patogenu zastosowano wiele modeli (w sumie było ich 20). Szacunki wpływu oparto na przeszłym i przyszłym zasięgu poszczególnych szczepionek, skuteczności szczepionek i danych dotyczących zgonów spowodowanych przez te choroby, a także na latach zdrowego życia utraconych z powodu przedwczesnej śmierci i niepełnosprawności z powodu chorób (DALY). Porównując scenariusz bez programów szczepień ze scenariuszami, w których programy szczepień zostały wdrożone, w badaniu oszacowano wpływ na zgony i na wskaźnik DALY.

W badaniu wykorzystano dwie metody oceny wpływu, aby przedstawić wpływ zarówno przekrojowy (roczny), jak i długoterminowy (w całym okresie życia). Pierwsza metoda oceniała różnicę w liczbie zgonów między szczepieniami a scenariuszami braku szczepień dla każdego roku, a następnie zsumowała te roczne wyniki.