Rynek Zdrowia: - Z chorobami tarczycy mamy obecnie do czynienia częściej niż kiedykolwiek wcześniej. Dlaczego tak się dzieje?
Prof. Barbara Jarząb: - Dobrym przykładem może tu być wole guzkowe tarczycy, które rozwija się na podłożu powiększenia tego gruczołu. Jest to choroba łagodna, z guzkami, które nie są złośliwe. Wole jest częstsze w krajach, w których dzieci rozwijały się w warunkach niedoboru jodu.

Przez długi czas nie zdawaliśmy sobie sprawy z faktu, że Polska także należy do tej grupy państw. Dopiero badania dzieci przeprowadzane w latach 80. ubiegłego wieku po awarii reaktora w Czarnobylu uświadomiły endokrynologom, że zarówno dzieci, jak i dorośli w Polsce mają za mało jodu w diecie. Dlatego w latach 90. wprowadzone zostało obowiązkowe jodowanie soli i to jodowanie na wysokim i wystarczającym poziomie.

Obecnie nie mamy już do czynienia z zagrożeniem niedoborem jodu w diecie Polaków, ale osoby, które w latach 80. były dziećmi, są obecnie dorosłymi ludźmi, którzy - szczególne kobiety - stosunkowo często mają wole guzkowe. Jest ono trudną chorobą, ponieważ nie jesteśmy w stanie odróżnić przedoperacyjnie wola z guzkiem łagodnym od wola z guzkiem złośliwym, w którym rozwija się nowotwór.

Pomocna w tym zakresie jest biopsja tarczycy, ale ona też nie daje odpowiedzi na wszystkie pytania. Z tych wszystkich powodów odnosimy wrażenie, że choroby tarczycy są coraz częstsze, choć tak naprawdę będą one coraz rzadsze, bo dotyczą głównie osób, które były 6-7-latkami w latach 80.

- Jaka jest obecnie skala zachorowań na nowotwory tarczycy?
- Rak tarczycy jest chorobą bardzo rzadką, co widzimy m.in. w Polsce, na tle dużej liczby przypadków wola guzkowego. Niemniej postęp diagnostyki powoduje, że coraz częściej rozpoznajemy tę chorobę. Guzek tarczycy większy od 1 cm średnicy nie jest jednak obarczony ryzykiem nowotworu złośliwego większym niż 5%.

- Nowotworem, który budzi obawy zarówno lekarzy, jak i pacjentów jest rak rdzeniasty tarczycy. Czy można go obecnie skutecznie leczyć?
- Tak, szczególnie wówczas, gdy rozpoznanie następuje wcześnie, a operacja zostanie przeprowadzona we właściwym zakresie. Wówczas może być ona zabiegiem leczącym. Możemy się także przekonać po operacji, czy w organizmie pacjenta pozostają ślady obecności nowotworu, zlecając badanie stężenia kalcytoniny, hormonu produkowanego głównie przez komórki C gruczołu tarczowego, we krwi. Niestety, w połowie przypadków mamy do czynienia z sytuacją, że poziom kalcytoniny po operacji jest wysoki, co oznacza, że w organizmie pozostały komórki nowotworowe.