• Na wtorkowym posiedzeniu senackiej Komisji Zdrowia wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski mówił o realizacji Narodowej Strategii Onkologicznej (NSO)
• Wśród najważniejszych zadań wskazał inwestycje w kadry medyczne poprzez zwiększenie naboru na studia medyczne oraz zmiany w przeprowadzaniu specjalizacji w zakresach dziedzin onkologicznych oraz medycyny rodzinnej
• Przypomniał, że 20 lutego Senat pochyli się nad ustawą o Krajowej Sieci Onkologicznej. - Chcemy, aby Sieć objęła cały kraj, nie tylko cztery pilotażowe województwa, które zweryfikowały, jakie problemy mogą pojawiać się w trakcie wprowadzania tej reformy i jakie zmiany należy wdrożyć - wskazywał
• Gdybyśmy chcieli podsumować realizację NSO za 2022 r., byłoby to obecnie blisko dwie trzecie założonego planu - ocenił prof. Piotr Rutkowski
• W tym roku powinny zostać zrealizowane zakresy, których nie udało się wprowadzić w roku ubiegłym. To m.in. unity w raku płuca, test FIT w profilaktyce raka jelita grubego, badanie HPV-DNA w profilaktyce raka szyjki macicy, czy w końcu szczepienia przeciwko HPV - wymieniał
• Wśród najważniejszych zadań na ten rok jest również oddzielna wycena patomorfologii, bez której niczego nie zmienimy w diagnostyce i terapii nowotworów - dodał

"Jednym z ważniejszych zadań jest inwestycja w kadry medyczne"

- Przyjęcie Narodowej Strategii Onkologicznej nastąpiło na początku 2020 r., z planem na dziesięć lat, z dokładnie określonymi zadaniami do realizacji w poszczególnych latach. Wartość Strategii wynosi ok. 5 mld zł - blisko 500 mln zł każdego roku. Środki te są przeznaczone na inwestycje wzmacniające cały sektor onkologiczny, w szczególności na wysoko kosztowy sprzęt, ale też na programy miękkie - mówił we wtorek wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski na posiedzeniu senackiej Komisji Zdrowia.

Jak przypomniał, cały zakres Strategii został podzielony na kilka najważniejszych zadań, wśród których znalazły się inwestycje w kadry medyczne poprzez zwiększenie naboru na studia medyczne oraz poprzez zmiany w przeprowadzaniu specjalizacji w zakresach dziedzin onkologicznych oraz medycyny rodzinnej.

- Zostały również dokonane zmiany w zakresie programów specjalizacyjnych pielęgniarek i położnych, przygotowano też kampanię informacyjną dla studentów kierunków medycznych w celu wzmocnienia onkologii - wymieniał.

Kampanie edukacyjne

Wiceminster dodał, że jeśli chodzi o prewencję pierwotną od lat realizowana jest kampania edukacyjna „Planuję długie życie”, przygotowana jest także kampania edukacyjna dla rodziców dzieci, które będą mogły zostać zaszczepione przeciwko HPV.

- W zakresie inwestycji w pacjenta w ub.r. realizowany był program opieki nad pacjentami z rodzinnie uwarunkowanym dziedzicznym ryzykiem zachorowania na wybrane nowotwory. W tym roku trzy świadczenia z tego obszaru przeszły do koszyka świadczeń gwarantowanych - zaznaczył.

- Jeśli natomiast chodzi o kolonoskopię, o wiele więcej świadczeń realizowanych jest w ramach normalnego skierowania i procesu diagnostycznego niż w badaniach przesiewowych. Dlatego w ub. r. mocno poprawiona została ich wycena dla tych, którzy je wykonują, aby można było zrealizować ich więcej, a tym samym częściej wykrywać nowotwór jelita grubego we wczesnym stadium. Kolonoskopię można także wykonać w znieczuleniu w trybie ambulatoryjnym, co było do tej pory możliwe tylko w trybie szpitalnym - wskazywał Miłkowski. 

"Chcemy, aby Sieć objęła cały kraj"

Odniósł się także do raka płuca. Jak mówił, kontynuowany jest program badania niskodawkową tomografią komputerową. Istotny postęp dokonał się także w terapii tego nowotworu - wielokrotnie rozszerzone zostały programy lekowe i obecnie wszystkie grupy chorych są zabezpieczone w kilku liniach leczenia, łącznie z bardzo wąskimi grupami pacjentów. Podobnie dzieje się w raku piersi.

- Ministerstwo Zdrowia patrzy na onkologię i hematoonkologię bardzo szeroko ze względu na fakt, że to tych dziedzin dotyczy największa liczba nowych terapii. Leczenie, które kiedyś było niedostępne, obecnie umożliwia pacjentom długie życie i zamienia chorobę nowotworową w chorobę przewlekłą - podkreślił wiceminister zdrowia.

Dodał, że w NSO do wykonania jest bardzo wiele także w kolejnych latach. Obecnie trwa praca dotycząca ścieżek pacjentów w poszczególnych nowotworach i standardów organizacyjnych.

- Jeśli chodzi o Krajową Sieć Onkologiczną (KSO), o której będzie mowa w Senacie 20 lutego, w Sejmie dyskusja na ten temat miała miejsce w styczniu. Opublikowany został również raport z pilotażu KSO. Sieć realizowana jest po to, aby każdy pacjent, niezależnie od tego, gdzie mieszka, miał jednolite wytyczne postępowania. Chcemy, aby Sieć objęła cały kraj, nie tylko cztery pilotażowe województwa, które zweryfikowały, jakie problemy mogą pojawiać się w trakcie wprowadzania tej reformy i jakie zmiany należy wdrożyć - podkreślał Miłkowski.

"Zrealizowaliśmy blisko dwie trzecie założonego planu Strategii"

Prof. Piotr Rutkowski z Narodowego Instytutu Onkologii, przewodniczący ministerialnego Zespołu ds. Narodowej Strategii Onkologicznej przypomniał, że Instytut i Zespół odpowiadają przed wszystkim za monitorowanie Strategii i robią to w trybie ciągłym od 2021 r.

- Gdybyśmy chcieli podsumować realizację NSO za 2022 r. byłoby to obecnie blisko dwie trzecie założonego planu. Te działania zmieniają rzeczywistość w onkologii, choć nie są może spektakularne. To m.in. zakupy sprzętowe, które idą zgodnie z planem, podobnie jak zakres nauki, związany z Agencją Badań Medycznych (ABM). Jeśli chodzi o stopień refundacji nowych terapii, nawet wyprzedziliśmy wcześniejsze założenia - ocenił. 

- Dobrze idą także inwestycje w kadry, co już zauważyliśmy przy ostatnim naborze na specjalizacje onkologiczne - osób zgłaszających się jest więcej. Jesteśmy także na etapie opracowywania Narodowego Portalu Onkologicznego. Merytorycznie będzie za to odpowiadał Narodowy Instytut Onkologii wraz z zespołem ekspertów, a za część techniczną - CeZ. To tam znajdziemy m.in. informację o badaniach przesiewowych, bo tego nam brakuje - zaznaczył ekspert.

Czego nie udało się zrobić w terminie?

Jak mówił, są jednak zakresy, które nie zostały jeszcze zrealizowane, choć powinno to mieć miejsce w roku ubiegłym.

- Wśród nich są unity w raku płuca. Prace zostały już ukończone i w pierwszej połowie br. należy oczekiwać wdrożenia. To bardzo ważne, bo rak płuca jest pierwszym zabójcą wśród nowotworów. W przypadku unitów w raku piersi i raku jelita grubego, ich liczba zwiększa się bardzo płynnie. Przygotowane są już także założenia dla unitów w nowotworach ginekologicznych. W następnej kolejności będą nowotwory urologiczne - wymieniał.

Jak mówił, w roku 2022 nie udało się także wprowadzić testu FIT w profilaktyce raka jelita grubego. Ma się wydarzyć w roku bieżącym. - Może to zwiększyć udział w programach badań przesiewowych w kierunku tego nowotworu, ponieważ test FIT jest przez część osób łatwiej akceptowany, niż kolonoskopia - zauważył prof. Rutkowski.

- W przypadku kolonoskopii nie jesteśmy w stanie monitorować programu, bo nie mamy dostępu do danych ze względu na pewne ograniczenia prawne. Tę sytuację może zmienić dopiero Krajowa Sieć Onkologiczna. Natomiast fakt, iż program przeszedł do NFZ, uważam za normalny, bo to badanie nie wymaga specjalnego finansowania - podkreślił.

Przypomniał ponadto, że zakończył się pilotaż HPV-DNA, dotyczący alternatywnego wobec tradycyjnej cytologii sposobu badań w kierunku raka szyjki macicy. - Wyniki pilotażu zostaną przekazane do AOTMiT i mam nadzieję, że na koniec roku, zgodnie z harmonogramem, pojawi się nowy produkt, którym posługuje się już wiele krajów w Europie. To badanie można wykonywać u kobiet po 35. roku życia co 5 lat - wyjaśnił.

Jeśli natomiast chodzi o szczepienia przeciwko HPV, prof. Rutkowski ocenił, że prace legislacyjne trwały długo, ale jest nadzieja, że ten rok pozwoli nadrobić zaległości dotyczące szczepienia tak dziewcząt, jak i chłopców. - Czekamy obecnie na zielone światło do przetargów na zakup szczepionek i ruszamy z kampanią informacyjną - zaznaczył.

- Wspólnie z CeZ planujemy też poprawę profilaktyki poprzez lepszy kontakt z obywatelami poprzez Internetowe Konto Pacjenta. To konto ma obecnie 19 mln Polaków, a nie jest ono wykorzystane jako podstawowe narzędzie do monitorowania własnego zdrowia. Będzie tam można znaleźć informację gdzie wykonać badanie, ale ułatwi to także pracę lekarzy rodzinnych, którzy będą mogli sprawdzić, czy badanie zostało wykonane - zauważył.

- Wśród najważniejszych zadań na ten rok jest również oddzielna wycena patomorfologii, bez której niczego nie zmienimy w diagnostyce i terapii nowotworów - dodał prof. Rutkowski.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• ONKOLOGIA
• PIOTR RUTKOWSKI
• MACIEJ MIŁKOWSKI
• NARODOWA STRATEGIA ONKOLOGICZNA
• NOWOTWORY