Migotanie przedsionków to najczęściej występująca arytmia

Jak czytamy w serwisie Sekcja Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, migotanie przedsionków jest najczęściej występującym zaburzeniem rytmu serca (arytmią). Charakteryzuje się szybkim, niemiarowym biciem serca, często powodującym uczucie kołatania w klatce piersiowej.

- Dotyczy około 1–2 proc. populacji ogólnej, częściej mężczyzn, a u osób po 80. roku życia – nawet ponad 10 proc. - wskazano. 

Zazwyczaj migotanie przedsionków występuje u osób, u których doszło do uszkodzenia mięśnia sercowego w przebiegu chorób przewlekłych, takich jak nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca, cukrzyca, wady zastawkowe czy otyłość. Wszystkie te choroby z biegiem lat uszkadzają komórki odpowiedzialne za generowanie i przewodzenie impulsów elektrycznych w sercu, co sprzyja powstawaniu zaburzeń rytmu.

- Napad migotania przedsionków może być spowodowany zaburzeniami elektrolitowymi (obniżeniem stężenia potasu i/lub magnezu we krwi), epizodem niedokrwienia mięśnia sercowego (np. zaostrzeniem choroby wieńcowej), a także zaburzeniami niezwiązanymi bezpośrednio z układem sercowo-naczyniowym, na przykład nadczynnością tarczycy - wskazują eksperci PTK.

Migotanie przedsionków może być:

• napadowe, kiedy pojawia się nagle i trwa krócej niż 7 dni (często krócej niż 48 h) i ustępuje samoistnie lub po leczeniu kardiowersją,
• przetrwałe, kiedy trwa ponad 7 dni i ustępuje po leczeniu kardiowersją,
• utrwalone, kiedy mimo zastosowanego leczenia nawraca, występuje stale, jest dobrze tolerowane przez pacjenta i zaakceptowane przez lekarza prowadzącego, a pacjent przyjmuje na stałe leki zapobiegające powikłaniom migotania przedsionków.

Jak rozpoznać migotanie przedsionków? Kluczowy jest pomiar pulsu

– Migotanie przedsionków może występować powyżej 70-tego i 80-tego roku życia odpowiednio aż u 5 do 10 procent pacjentów. Odpowiednie postępowanie jest w przypadku tej arytmii niezwykle ważne, ponieważ nieleczone migotanie przedsionków może skutkować groźnymi powikłaniami zakrzepowo-zatorowymi, a co za tym idzie – spowodować wystąpienie udaru mózgu i grozić inwalidztwem bądź śmiercią. Ryzyko zgonu u chorych po udarze spowodowanym migotaniem przedsionków wynosi 20-25 proc. w ciągu pierwszych 30 dni. Około 40 proc. chorych, którzy przeżyją udar, ma znaczne deficyty neurologiczne, co sprawia, że udar spowodowany migotaniem przedsionków, jest uważany za najgorzej rokujący – powiedział, cytowany w komunikacie opublikowanym na stronie PTK, prof. Zbigniew Kalarus, Kierownik Katedry Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu, Członek Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Jak wskazuje ekspert, jedną z metod pozwalających na wykrycie migotania przedsionków jest mierzenie tętna.

 – Badanie tętna jest łatwe, szybkie i nie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu ani wizyty w przychodni. Można je przeprowadzić samemu, ale może też je wykonać inna osoba – wyjaśnił.

– Przystępując do pomiaru tętna, najlepiej ułożyć trzy palce: drugi, trzeci i czwarty w niewielkim dołku na końcu przedramienia – powyżej kciuka, gdzie przebiega tętnica promieniowa. Siła ucisku powinna być niewielka. Pod palcami wyczuwa się falę tętna – puls. Należy policzyć, ile uderzeń wyczujemy w ciągu 30 sekund. Wartość tę mnożymy przez dwa i uzyskujemy częstość tętna na minutę. Samo stwierdzenie nieprawidłowości w pomiarze tętna nie jest równoznaczne z rozpoznaniem migotania przedsionków, ale powinno skłonić nas do wizyty u lekarza, który zleci wykonanie innych badań takich jak EKG i Holter EKG, na podstawie których możliwe będzie rozpoznanie migotania przedsionków – objaśnił prof. Kalarus.

Prawidłowy puls (tętno):

• niemowlęta – 130/min,
• dzieci – 100/min,
• młodzież – 85/min,
• dorośli – 70/min,
• osoby starsze – 60/min.

Arytmia i migotanie przedsionków. Te objawy wymagają pogłębionej diagnostyki

Wizyta u lekarza jest konieczna, gdy pomiary tętna odbiegają od normy. W takim przypadku lekarz zleci badania i pogłębi diagnostykę.

– Jeśli badanie pulsu wykazało wynik odbiegający od normy, warto za jakiś czas powtórzyć. Badanie powinno być wykonywane w stanie spoczynku – nie bezpośrednio po wysiłku czy w stanie wzburzenia. Jeśli wynik kolejnego pomiaru będzie podobny, czyli odbiegający od normy, warto skonsultować się z lekarzem, który zleci dodatkowe badania pod kątem migotania przedsionków, takie jak: EKG, czy Holter EKG – wyjaśnił prof. Kalarus.

- Pogłębiona diagnostyka da pewność, że wszystko jest w porządku albo pozwoli szybko ustalić odpowiednie leczenie. Warto pamiętać, że udarom spowodowanym przez migotanie przedsionków można skutecznie zapobiegać, stosując odpowiednią farmakoterapię, tzw. leczenie przeciwkrzepliwe, które zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru o 80 proc. Jest to tym bardziej istotne, im starszy jest człowiek, dlatego szczególną opieką i troską powinniśmy otoczyć swoich rodziców i dziadków – możemy skutecznie ochronić ich przed udarem, więc warto regularnie mierzyć swoim bliskim puls! – podsumował ekspert PTK.

Przypomnijmy, że styczeń 2023 został zainaugurowany przez Sekcję Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa kardiologicznego jako "Miesiąc świadomości zaburzeń rytmu serca". Jest to kampania świadomościowa i edukacyjna skierowana dla pacjentów kardiologicznych oraz dla ogółu społeczeństwa.

W ramach kampanii eksperci PTK przygotowali szereg szczegółowych materiałów edukacyjnych. Wśród nich można wymienić m.in. "Alfabet arytmii", który w formie słowniczka wyjaśnia najważniejsze zagadnienia dotyczące zaburzeń rytmu serca.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• POLSKIE TOWARZYSTWO KARDIOLOGICZNE
• ARYTMIA SERCA
• KARDIOLOGIA
• MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW