Ważne wytyczne konsultantów krajowych ws. leczenia nadciśnienia

Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej opublikowało najnowsze wytyczne dotyczące leczenia nadciśnienia tętniczego w przychodniach Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ). Wytyczne opracowali konsultanci krajowi w dziedzinach medycyny rodzinnej, hipertensjologii i kardiologii.

Autorzy przypominają, że na nadciśnienie tętnicze choruje około 10,8 mln osób w Polsce, z czego 3,1 mln nie wie, że ma nadciśnienie, natomiast tylko 2,6 mln jest skutecznie leczonych.

Dodają, że wysokość ciśnienia tętniczego wykazuje ciągły liniowy związek z ryzykiem:

• zawału serca,
• udaru niedokrwiennego i krwotocznego mózgu,
• nagłego zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych,
• niewydolności serca,
• choroby tętnic obwodowych,
• przewlekłej choroby nerek,
• migotania przedsionków
• demencji.

- Związek ciśnienia tętniczego z ryzykiem zdarzeń sercowo naczyniowych jest niezależny od wieku, płci oraz grupy etnicznej. Wysokość skurczowego ciśnienia tętniczego stanowi element oceny ryzyka sercowo naczyniowego wg karty ryzyka SCORE2 i karty ryzyka SCORE2-OP dla osób po 70 r.ż. - czytamy.

Jakie ciśnienie jest prawidłowe?

Konsultanci wskazują m.in., jak rozpoznać nadciśnienie tętnicze, jak przeprowadzać pomiary i jak interpretować wyniki.

Dla przykładu w trakcie pomiaru w gabinecie POZ należy wykonać co najmniej 2, optymalnie 3 pomiary na tym samym ramieniu w odstępie 1 minuty. Wynik trzeba podać jako wartość średnią z 2 ostatnich pomiarów.

Natomiast w trakcie pomiarów domowych zaleca się używanie aparatu automatycznego z walidacją i odpowiednio dobranym mankietem.

- Konieczne jest zapisywanie wszystkich uzyskanych wyników. Ustalanie rozpoznania nadciśnienia tętniczego, kontrola skuteczności leczenia po jego modyfikacji i przed każdą wizytą: należy wykonywać pomiary przez 7 dni
– schemat 2 x 2 [2 pomiary rano i 2 wieczorem] (przed posiłkiem i przed przyjęciem leków) codziennie, jeden pomiar po drugim na tym samym ramieniu. Poza okresami 7-dniowymi należy indywidualnie ustalić częstość
wykonywania pomiarów. Najczęściej – kilka razy w tygodniu/miesiącu o różnych porach. Należy zawsze wykonywać dwa pomiary, jeden po drugim na tym samym ramieniu i zapisywać wynik obu pomiarów - wskazano.

Jak interpretować wyniki pomiarów gabinetowych i domowych? 

• wartości graniczne dla rozpoznania NT: ≥135/85 mm Hg;
• wartości dla kontroli ciśnienia tętniczego:

<135/85 mm Hg (kontrola mniej intensywna),

<130/80 mm Hg (kontrola bardziej intensywna);

Na czym polega całodobowa rejestracja ciśnienia?

W dokumencie zawarto również wytyczne dla całodobowej rejestracji ciśnienia tętniczego, która dostępna jest w ramach opieki koordynowanej w POZ oraz w poradniach specjalistycznych (kardiologicznej, hipertensjologicznej, w tym w ramach krajowej sieci
kardiologicznej).

Wskazania do całodobowej rejestracji ciśnienia tętniczego (ABPM, ambulatory blood pressure monitoring) w ramach opieki koordynowanej w POZ:

1.  ustalenie rozpoznania NT w przypadku rozbieżności pomiędzy pomiarami gabinetowymi a domowymi lub brak możliwości wykonania wiarygodnych pomiarów domowych 
2. ocena kontroli NT w przypadku podejrzenia opornego NT (nieuzyskanie wartości docelowych ciśnienia tętniczego w toku leczenia trzema lekami hipotensyjnymi)
3. ocena wartości ciśnienia tętniczego w nocy – chorzy z jaskrą, cukrzycą typu 2 i przewlekłą chorobą nerek (PChN).

- Należy stosować aparaty posiadające walidację z odpowiednio dobranym mankietem. Częstość wykonywania pomiarów: nie rzadziej niż co 15-20 minut w okresie dnia i co 30 minut w okresie nocy. Okres dnia i nocy należy ustalić po zakończeniu rejestracji na podstawie czasu spoczynku w dniu rejestracji podanego przez chorego - podkreślają eksperci.

Interpretacja wyniku przy całodobowej rejestracji ciśnienia:

• wartości graniczne dla rozpoznania NT: dzień ≥135/85 mm Hg, noc ≥120/70 mm Hg
• wartości dla kontroli ciśnienia tętniczego: dzień <135/85 mm Hg (kontrola mniej intensywna), <130/80 mm Hg (kontrola bardziej intensywna); noc <120/70 mm Hg

Pomiary ciśnienia raz w roku u wszystkich dorosłych

W wytycznych zwrócono także uwagę, że w związku z niską wykrywalnością nadciśnienia tętniczego w Polsce przesiewowe pomiary ciśnienia tętniczego powinno się wykonać minimum jeden raz w roku u wszystkich osób dorosłych. Ryzyko rozwoju NT jest największe u osób z wysokim prawidłowym ciśnieniem tętniczym.

• Każdej osobie bez rozpoznania NT – należy zalecać, by raz w roku wykonywała pomiar ciśnienia tętniczego – kliniczny / domowy / w czasie badań okresowych w pracy
• U pacjentów, u których w pomiarze gabinetowym wartości ciśnienia tętniczego mieszczą się w przedziale wysokiego prawidłowego ciśnienia tętniczego, w celu wykluczenia tzw. „ukrytego” nadciśnienia tętniczego należy zalecić 7-dniowe pomiary domowe, jeżeli w pomiarach domowych nie zostanie potwierdzone rozpoznanie NT, a występują cechy powikłań narządowych NT lub rozpoznano u chorego chorobę sercowo-naczyniową - należy zlecić całodobową rejestrację (ABPM), jeżeli nie
  zostaną spełnione kryteria rozpoznania NT również w ABPM, należy zalecić wizytę kontrolną za rok

Specjaliści przypominają również, jakie są grupy ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego. 

Należy położyć szczególny nacisk na wykrywanie NT w tych grupach:

• wywiad wystąpienia NT u krewnych 1. stopnia przed 50 rokiem życia
• nadwaga / otyłość
• zespół metaboliczny / stan przedcukrzycowy / cukrzyca
• obturacyjny bezdech senny
• wywiad stanu przedrzucawkowego / nadciśnienia tętniczego wywołanego ciążą
• rozpoznana choroba sercowo-naczyniowa
• zaburzenia lipidowe

Pełna treść wytycznych dotyczących opieki nad pacjentem z nadciśnieniem tętniczym w POZ jest dostępna stronie Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• UDAR MÓZGU
• ZAWAŁ SERCA
• KARDIOLOGIA
• CIŚNIENIE KRWI
• MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW