• Polineuropatia cukrzycowa jest jednym z głównych powikłań długotrwałej cukrzycy
• Do najczęściej występujących objawów można zaliczyć m.in. zaburzenia czucia w obrębie dłoni i stóp, osłabienie siły mięśniowej, bolesne skurcze mięśni, ale także stałą tachykardię czy zaburzenia akomodacji źrenic
• Dzięki wczesnemu rozpoznaniu i szybkiemu wdrożeniu leczenia jest możliwe zapobieganie dalszemu pogłębianiu się uszkodzeń układu nerwowego w przebiegu cukrzycy
• Leczenie polineuropatii cukrzycowej będzie najbardziej efektywne, jeżeli poziom cukru we krwi zostanie utrzymany w granicach normy

Polineuropatia cukrzycowa. Czym właściwie jest?

Polineuropatią cukrzycową określa się grupę zaburzeń o różnych objawach, powstających w wyniku uszkodzenia różnych części układu nerwowego na skutek utrzymującej się przewlekle hiperglikemii. To jedno z najczęstszych przewlekłych powikłań cukrzycy, bowiem może on dotykać od 5 do 90 proc. cukrzyków, o czym przypomina diabetyk24.pl.

 Główne rodzaje neuropatii cukrzycowej:

• symetryczna przewlekła polineuropatia czuciowo-ruchowa - najczęstsza postać (dotyka blisko 75 proc. chorych z neuropatią cukrzycową);
• neuropatia autonomiczna.

Jakie są objawy polineuropatii cukrzycowej?

Objawy polineuropatii cukrzycowej są różne, ale dość często u pacjenta występują zarówno objawy neuropatii  czuciowo-ruchowej oraz neuropatii autonomicznej. Najczęstsze objawy występujące u pacjentów (za diabetyk24.pl) to:

• symetryczna przewlekła polineuropatia czuciowo-ruchowa

-   typowe zaburzenia o typie "rękawiczek i skarpetek", czyli zaburzenia czucia w obrębie dłoni i stóp,

-   bolesne skurcze mięśni i ostre napady bólu kończyn,

-   ubytki czucia powierzchownego i głębokiego,

-   osłabienie siły mięśniowej,

-   zaniki mięśniowe, szczególnie w obrębie mięśni stóp,

-   przebarwienia i owrzodzenia w obrębie skóry.

• neuropatia autonomiczna

-   stała tachykardia (przyspieszenie akcji serca),

-   spadek ciśnienia skurczowego krwi ≥ 20 mmHg po przyjęciu pozycji stojącej,

-   zaburzenia rytmu serca,

-   nieświadomość hipoglikemii (spadku poziomu cukru we krwi) - brak objawów przepowiadających niedocukrzenie wynika z uszkodzenia unerwienia autonomicznego,

-   zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego - biegunki, zaparcia, nudności,

-   zaburzenia opróżniania żołądka, które prowadzą do zalegania pokarmu w żołądku i rozciągnięcia jego ścian,

-   zaburzenia czynności pęcherza moczowego - konieczność częstego oddawania moczu, nietrzymanie moczu, parcia naglące,

-   zaburzenia erekcji,

-   nadmierne pocenie w obrębie skóry głowy i szyi, niedostateczne wydzielanie potu w obrębie skóry stóp,

-   zaburzenia akomodacji źrenic.

W przypadku symptomów związanych z symetryczną przewlekłą polineuropatią czuciowo-ruchową są one przewlekłe i nie są związane z wysiłkiem fizycznym, za to mogą nasilać się w nocy. W przypadku drugiej grupy objawy pojawiają się z powodu uszkodzenia autonomicznej części układu nerwowego (odpowiadającej za unerwienie narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych).

Przebieg leczenia przy polineuropatii cukrzycowej

Warto podkreślić, że badania przesiewowe w kierunku polineuropatii u diabetyków powinno się przeprowadzać corocznie. Osoby z cukrzycą typu 2 powinny rozpocząć badania już w chwili rozpoznania choroby, natomiast przy typie 1 po 5 latach jej trwania. Badania przesiewowe będą także pomocne w przypadku osób, u których rozpoznano stan przedcukrzycowy – przypomina diabetyk24.pl.

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na efekt leczenia polineuropatii jest utrzymanie poziomu cukru w granicach normy. W przypadku leczenia można je podzielić na dwie grupy:

• przyczynowe - właściwe wyrównanie cukrzycy, istotne jest utrzymywanie poziomu glikemii na właściwym poziomie, ale równie ważne jest zapobieganie hiperglikemii i hipoglikemii. Lekarz dostosowuje model leczenia cukrzycy w taki sposób, aby jak najbardziej zbliżyć poziomy glikemii do wartości optymalnych;
• objawowe:

-  leczenie pierwszego wyboru polineuropatii bólowej:

a.   leki przeciwdrgawkowe (np. gabapentyna);

b.  inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (np. duloksetyna).

-   leczenie drugiego wyboru:

a.  trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. amitryptylina);

b.  opioidowe leki przeciwbólowe (np. tramadol);

c.  leki przeciwbólowe działające miejscowo, np. w formie maści (kapsaicyna, lidokaina).

W przypadku pojawienia się jeszcze innych objawów, pacjent wymaga dodatkowej, pogłębionej diagnostyki i ukierunkowanego leczenia. Choć polineuropatia cukrzycowa jest nieuleczalnym powikłaniem cukrzycy, ale dzięki wczesnemu rozpoznaniu i szybkiemu wdrożeniu leczenia można zapobiec dalszemu pogłębianiu się uszkodzeń nerwowych.

Pomocna przy leczeniu polineuropatii jest zawsze rehabilitacja, a systematyczne wykonywanie ćwiczeń pozwala na lepszą kontrolę glikemii.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• NEUROLOGIA
• CUKRZYCA