Wytyczne z 2018 roku oparto na dwóch dużych randomizowanych badaniach ASCEND i ARRIVE, dotyczących stosowania kwasu acetylosalicylowego (ASA) w prewencji pierwotnej. Wynikało z nich, że stosowanie aspiryny w prewencji pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych nie przynosi korzyści, które przewyższałyby ryzyko poważnego krwawienia zarówno u pacjentów chorujących na cukrzycę, jak i pacjentów bez cukrzycy, ale z grupy umiarkowanego ryzyka sercowo-naczyniowego.  Wtedy nie wykluczono korzyści takiej profilaktyki w grupach wyższego ryzyka.
 
W tym roku, wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) dotyczące cukrzycy, stanu przedcukrzycowego i chorób układu krążenia opracowane we współpracy z Europejskim Stowarzyszeniem Badań nad Cukrzycą EASD dotyczące stosowania terapii przeciwpłytkowej w pierwotnej profilaktyce u pacjentów z cukrzycą, uznały takie działanie za wskazane.

Jakie są najważniejsze wnioski z tegorocznych wytycznych? U pacjentów z cukrzycą z umiarkowanym ryzykiem choroby sercowo-naczyniowej nie zaleca się stosowania aspiryny w profilaktyce pierwotnej. Zaś u pacjentów z cukrzycą o wysokim / bardzo wysokim ryzyku choroby sercowo-naczyniowej w prewencji pierwotnej można rozważyć stosowanie aspiryny w dobowej dawce 75-100 mg.

- Na podstawie badań wieloośrodkowych EBM zmieniono pozycje aspiryny jako leku zabezpieczającego, przeciwzakrzepowego, przeciwpłytkowego, który zapobiega udarom mózgu i zawałom serca. Do tej pory mówiliśmy, że w tzw. profilaktyce pierwotnej, czyli u pacjenta bez incydentu sercowo-naczyniowego, stosowanie aspiryny w dawce 100 miligramów na dobę nie jest wskazane – skomentował doniesienia prof. Grzegorz Dzida, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, podczas tegorocznego 55. Zjazdu Naukowego Europejskiego Towarzystwa Badań nad Cukrzycą (EASD) w Barcelonie (16-20 września 2019 r.).

Jak wskazuje, ta zmiana jest m.in. wynikiem innego podejścia do klasyfikacji ryzyka: - Obecnie odchodzi się od podziału na profilaktykę pierwotną czyli zapobiegania udarom i zawałom u osób, które jeszcze ich nie miały i wtórną, czyli zapobiegania po zawale i udarze. Mówimy raczej o ryzyku umiarkowanym, ryzyku wysokim i bardzo wysokim - powiedział specjalista.

- W tej chwili w ryzyku wysokim i bardzo wysokim należy rozważyć stosowanie kwasu acetylosalicylowego. Natomiast u osób z grupy ryzyka gastrycznego należy stosować równocześnie inhibitory pompy protonowej. Mamy zatem dodatkową interwencję, żeby zabezpieczyć pacjenta przed krwawieniem z przewodu pokarmowego - mówił prof. Dzida.

Chociaż aspiryna ma niekwestionowane korzyści we wtórnym zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego, sytuacja jest mniej oczywista w pierwotnej profilaktyce. W 2009 roku opublikowano metaanalizę pierwotnych badań profilaktycznych obejmujących 95 000 osób z grupy niskiego ryzyka. Zgłoszono co prawda 12-procentowe zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia po zastosowaniu aspiryny, ale jednocześnie znaczny wzrost poważnych krwawień, co poddało w wątpliwość wartość takiej interwencji.
 
Nowe światło na stosowanie aspiryny w profilaktyce pierwotnej rzuciły wyniki metaanalizy opublikowanej w ubiegłym roku, które wykazały, że​​inhibitory pompy protonowej zapewniają znaczną ochronę przed krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego (Effects of gastroprotectant drugs for the prevention and treatment of peptic ulcer disease and its complications: a meta-analysis of randomised trials, Lancet Gastroenterol Hepatol 2018;3:231–241).
 
Naukowcy zwracają uwagę, że w badaniu ASCEND, na którym oparto się określając wytyczne ESC 2018, tylko co czwarty pacjent był leczony inhibitorem pompy protonowej. Aktualnie zakłada się zatem, że szersze zastosowanie inhibitorów pompy protonowej może potencjalnie zwiększyć korzyści z aspiryny w prewencji pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów z cukrzycą.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• KARDIOLOGIA
• PREWENCJA PIERWOTNA
• KWAS ACETYLOSALICYLOWY