Stanisław Maćkowiak, prezes Federacji Pacjentów Polskich, która skupia ponad 50 organizacji pacjenckich, zwraca uwagę, że nie ma formalnych i prawnych barier uniemożliwiających udział stowarzyszeń i fundacji w kształtowaniu polityki zdrowotnej na szczeblu województwa, powiatu czy gminy. Wprost przeciwnie - zewsząd płyną zachęty, żeby uspołecznić proces podejmowania decyzji.

Liczby brzmią imponująco, ale...

- Wszystko zależy od ludzi - zauważa i wyjaśnia, że ma na myśli zarówno otwartość samorządowców na obywatelskie inicjatywy, jak i aktywność osób działających w organizacjach. - Są samorządy autentycznie zainteresowane opiniami mieszkańców, np. w sprawie doboru tematyki samorządowych programów zdrowotnych. Są też województwa, powiaty i gminy, które zupełnie nie przejmują się sprawą partycypacji organizacji pacjentów.

Z tworzeniem dokumentów strategicznych dotyczących polityki zdrowotnej w województwie czy programów ochrony zdrowia psychicznego jest podobnie. Z powodzeniem mogą je napisać kompetentni eksperci i urzędnicy - jeśli tylko opanowali metodologię i mają odpowiedni zestaw danych i wskaźników. Rzecz jednak w tym, że jak zauważa Stanisław Maćkowiak, te dokumenty adresowane są do mieszkańców, a bez ich udziału pozostaną pustymi zapisami, będą traktowane jako coś odgórnie narzuconego. Po prostu niektórych zapisanych zadań i celów nie da się zrealizować bez zaangażowania lokalnych środowisk.

Tak jest m.in. z Narodowym Programem Ochrony Zdrowia Psychicznego i jego odpowiednikami w województwach i powiatach. Jak czytamy w przedstawionej Sejmowi 20 marca br. informacji Ministerstwa Zdrowia na temat realizacji tego programu za lata 2012 i 2013, w 2013 r. wszystkie województwa, 81% powiatów, 92% miast na prawach powiatu oraz 58% gmin podejmowało różne inicjatywy na rzecz poprawy zdrowia osób z zaburzeniami psychicznymi.

Liczby brzmią imponująco. Pozostaje jednak pytanie, czy i w jakim stopniu w tworzeniu programów i podejmowaniu lokalnych inicjatyw uczestniczyły organizacje pacjenckie, działające np. na tym samym terenie, co samorządowcy?