Rok 2012 był pierwszym rokiem obrotowym rozpoczętym po dniu wejścia w życie Ustawy o działalności leczniczej. Jej przepisy jasno wskazują podmiotom tworzącym publiczne placówki zdrowia: kto nie pokryje ujemnego wyniku finansowego placówki w ciągu trzech miesięcy od zatwierdzenia sprawozdania, w ciągu następnych 12 miesięcy będzie zobligowany albo do zlikwidowania placówki, albo do jej przekształcenia.

 

Ustawowe konsekwencje

W przypadku przekształcenia SPZOZ-u w spółkę należy rozróżnić dwa nurty wynikające z ustawy. Po pierwsze, przekształcenie z pomocą finansową, która oferowana jest tylko do końca 2013 roku, choć realizowana będzie także w roku 2014 (dla tych, którzy zgłoszą się po 15 października 2013).

Po drugie, nastąpi przekształcenie tych SPZOZ-ów, które wygenerowały ujemny wynik finansowy i organ tworzący go nie przejął. Tu kumulacja nastąpi dopiero w 2014 roku.

Pomoc finansowa dla szpitali, pochodząca z rezerwy celowej Ministerstwa Zdrowia, przewidziana jest w wysokości do 1,7 mld zł, w tym 300 mln zł na umorzenie zobowiązań publicznoprawnych, a pozostałe 1,4 mld zł - na zobowiązania cywilnoprawne.

Dotacje są oferowane najpóźniej do 31 grudnia 2013 roku.

Wydaje się, że po wsparcie to powinny ruszyć przede wszystkim samorządy wojewódzkie, których szpitale należą do najbardziej zadłużonych.

Sprawdziliśmy, jakie plany w tej materii mają włodarze w wybranych regionach kraju.

Rok bez strat? Możliwe

Są województwa, które przed tym dylematem nie muszą stawać. Bez strat udało się zamknąć 2012 r. SPZOZ-om podległym m.in samorządom województwa zachodniopomorskiego, wielkopolskiego i podlaskiego. Pozostawienie tamtejszych lecznic bez zmiany formy organizacyjno prawnej nie będzie wiązało się z obciążeniem finansowym dla samorządu.

Na Śląsku sytuacja wygląda zgoła inaczej. Zobowiązania wymagalne lecznic marszałkowskich wynoszą 193 mln zł (chociaż i tu 30 spośród 47 placówek ochrony zdrowia, dla których organem założycielskim jest samorząd województwa, zakończyło ubiegły rok dodatnim wynikiem).

Jedna czwarta wspomnianej kwoty to zobowiązania Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Tychach. Śląski samorząd nie podejmuje się jednak przekształcania placówek ze zobowiązaniami wymagalnymi.

Działania podejmowane w celu poprawy sytuacji finansowej samorządowych placówek to m.in. łączenie oddziałów czy tworzenie grup zakupowych w celu tańszego zakupu energii i leków. Jak mówił wicemarszałek województwa śląskiego Mariusz Kleszczewski podczas konferencji prasowej (20 maja) w Katowicach, ubiegłoroczna strata podległych samorządowi placówek wyniosła 52 mln, przy amortyzacji w wysokości 102 mln zł. Mariusz Kleszczewski zaznaczył, że gdyby NFZ zapłacił za wszystkie świadczenia wykonane ponad limit w 2012 r., marszałkowskie szpitale zakończyłyby ubiegły rok na plusie.

Śląski samorząd planuje w tym roku przekształcenie kilku jednostek.

Są to: Uzdrowisko Goczałkowice- Zdrój, Obwód Lecznictwa Kolejowego w Sosnowcu, Szpital Chorób Płuc w Siewierzu. Z kolei do już połączonych dwóch szpitali wojewódzkich w Częstochowie ma zostać dołączony trzeci - Hutniczy.

Dolnośląskie: nie przekształcają, nie likwidują

- W 2012 r. spośród 26 dolnośląskich podmiotów leczniczych podległych samorządowi województwa na poziomie tzw. wskaźnika ustawowego (wynik finansowy netto plus amortyzacja) stratę poniosło 9 jednostek w łącznej kwocie 11,3 mln zł - mówi nam Jarosław Maroszek, dyrektor Departamentu Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego.

Jak wyjaśnia nasz rozmówca, w budżecie województwa dolnośląskiego na 2013 r. zaplanowano wydatki, przeznaczone na pokrycie ujemnego wyniku finansowego podmiotów, które poniosły stratę netto w 2012 r., i dodaje, że w 2013 r. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej nie będą przekształcane w spółki ani likwidowane.

W woj. kujawsko-pomorskim wynik ujemny wykazało pięć jednostek.

Jak poinformował nas Piotr Kryn, dyrektor Departamentu Zdrowia w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego, sprawozdania finansowe nie są jeszcze zatwierdzone. - Zgodnie z przepisami, od ich zatwierdzenia mamy trzy miesiące na decyzję o pokryciu strat i będziemy szukać ewentualnych rozwiązań tego problemu - zaznacza.

Małopolska: jeśli mogą, to likwidują

Województwo małopolskie jest podmiotem tworzącym dla 18 samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Wśród nich jest 13 szpitali, 1 zakład opieki długoterminowej, 3 jednostki opieki ambulatoryjnej i pogotowie ratunkowe.

- Rok 2012 stratą zakończyło w sumie 5 wojewódzkich podmiotów leczniczych, w tym trzy szpitale - mówi nam rzecznik urzędu marszałkowskiego Piotr Odorczuk.

Strata netto pięciu podmiotów, które wykazały ujemny wynik finansowy, wynosi ponad 3,7 mln zł. Jednak sytuacja, gdy koszty amortyzacji nie pokrywają w pełni ujemnego wyniku finansowego wykazanego na koniec 2012 roku, dotyczy dwóch wojewódzkich podmiotów leczniczych - Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy i Zakładu Długoterminowej Opieki Medycznej w Makowie Podhalańskim.

Jak tłumaczy Piotr Odorczuk, makowski Zakład Długoterminowej Opieki Medycznej decyzją sejmiku zakończy udzielanie świadczeń zdrowotnych we wrześniu br., a jego likwidacja nastąpi w lutym 2014 roku.

W przypadku Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy niemożliwa jest likwidacja - ustawa o Służbie Medycyny Pracy wymaga od samorządu województwa utworzenia i utrzymywania tego typu ośrodka.

W związku z tym samorząd województwa albo pokryje straty, albo przekształci placówkę. - Decyzja w tej sprawie jeszcze nie zapadła - tłumaczy rzecznik.

Mazowsze: straty zostaną pokryte

33,65 mln zł wynosi łączna strata mazowieckich placówek podległych samorządowi wojewódzkiemu.

Osiem spośród 23 SPZOZ-ów, dla których podmiotem tworzącym jest województwo mazowieckie, osiągnęło ujemny wynik finansowy po dodaniu kosztów amortyzacji (w tym dwie jednostki, w stosunku do których sejmik wyraził już w grudniu 2012 r. zgodę na przekształcenie w spółki kapitałowe - Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych "Drewnica" SPZOZ w Ząbkach oraz Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Radomiu).

- Zatem według jeszcze niezatwierdzonych sprawozdań finansowych, dyspozycja art. 59 ustawy o działalności leczniczej będzie odnosić się do sześciu samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej - tłumaczy nam Marta Milewska, rzecznik Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego.

Wstępnie kwota, jaką należałoby przeznaczyć na pokrycie ujemnej wartości wyników finansowych tych jednostek, wynosi ok. 15 mln zł. Kwota ta jednak może ulec zmniejszeniu w przypadku, gdyby stwierdzono możliwość pokrycia przez niektóre z tych jednostek ujemnego wyniku finansowego we własnym zakresie (ze środków SPZOZ-u).

- Decyzje w zakresie pokrycia ujemnego wyniku bądź przekształcenia jednostek, będą podejmowane po zatwierdzeniu sprawozdań finansowych tych jednostek. Województwo nie rozważa w żadnym przypadku likwidacji - zaznacza Marta Milewska.

Liczby ogólnopolskie

Zobowiązania wymagalne wszystkich publicznych szpitali w kraju wzrosły w pierwszym kwartale 2013 r. o blisko 7% w porównaniu z IV kwartałem ubiegłego roku. Ogólne zadłużenie szpitali osiągnęło poziom najwyższy od 2003 r. Wiadomo, że w połowie 2012 roku łączne zadłużenie publicznych szpitali w Polsce przekroczyło 10 mld zł. Ostateczne, zatwierdzone wyniki finansowe za 2012 rok będą znane po 30 czerwca br. Wtedy też będzie wiadomo, jaki jest ostateczny bilans publicznych lecznic i jaki los je czeka.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.