• Od połowy maja stan epidemii przekształcił się w stan zagrożenia epidemicznego. Zniesiono tym samym większość obostrzeń sanitarnych, w tym nakaz zakrywania ust w miejscach publicznych
• Jednak, na co wskazuje RPO, nie zostały uchylone ograniczenia dla obywateli w sądach powszechnych oraz administracyjnych wprowadzonych 2 marca 2020 roku
• RPO podkreśla, że otrzymuje z tego powodu liczne skargi. Dotyczą one szczególnie w rozpatrywaniu spraw na posiedzeniach niejawnych czy też orzekania w składzie jednego sędziego (bez ławników)

RPO zwrócił się do ministra sprawiedliwości

Jak przypomina Rzecznik Praw Obywatelskich, w połowie maja tego roku weszło w życie rozporządzenie zmieniające stan epidemii w stan zagrożenia epidemicznego. Natomiast według rozporządzenia z 25 marca 2022 roku zniesiono większość obostrzeń sanitarnych – łącznie z koniecznością zakrywania ust i nosa w przestrzeni publicznej.

- Mimo tych zmian nie zostały uchylone przepisy co do funkcjonowania sądów powszechnych i administracyjnych na czas epidemii Covid-19. Liczne ograniczenia dla stron postępowań sądowych nadal zatem przewidują przepisy ustawy z 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – podkreślił RPO.

RPO wyjaśnił, że przepisy te ograniczają jawność postępowań – przyznają one przewodniczącym możliwość zarządzenia postępowania niejawnego, jeśli nie można przeprowadzić posiedzenia zdalnego. Co więcej, w sądach powszechnych pozostawiono możliwość rozpoznania spraw w obu instancjach w składzie jednego sędziego.

Z kolei według ustawy z 2 marca 2020 roku jej przepisy stosuje się "w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich".

RPO otrzymuje liczne skargi od obywateli

Okazuje się, że do RPO wpływają liczne skargi od obywateli. Niektórzy z nich wskazują, że choć pierwotnie wyznaczono rozprawę zdalną, sąd zdecydował o jej odstąpieniu i skierowaniu sprawy do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym. Strona nie miała możliwości zaskarżenia tego zarządzenia i wskazała, że naruszono jej prawa procesowe.

- Z informacji MS wynika, że  od 1 marca 2020 roku do 14 stycznia 2021 roku na 3 254 155 spraw wyznaczonych przez sądy apelacyjne, okręgowe i rejonowe odwołano - z powodu izolacji lub kwarantanny (po stronie sądu) – 316 297 spraw, a więc niecałe 10 proc. – podał RPO.

Jak wyjaśnił Rzecznik, stan epidemii rzeczywiście wymagał zmian w funkcjonowaniu wielu instytucji publicznych. Teraz zaś stan epidemii nie obowiązuje, a większość obostrzeń została zniesiona.

- Wydaje się zatem, że niezasadne jest dalsze pozostawienie dotychczasowych ograniczeń związanych z funkcjonowaniem sądów powszechnych i administracyjnych. […] Dlatego RPO prosi Ministra Sprawiedliwości o rozważenie tych uwag i podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych – czytamy.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
• EPIDEMIA
• RPO
• OBOSTRZENIA