• Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zaproponowało projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych. Projekt przewiduje także możliwość dorabiania przez opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego
• Oznacza to, że jeśli osoba z niepełnosprawnościami nie zdecyduje się na własne świadczenie wspierające, jej opiekun będzie mógł otrzymywać zmodyfikowane świadczenie pielęgnacyjne w dotychczasowej wysokości z możliwością dorabiania do corocznego limitu w wysokości 6-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku
• Niektórzy eksperci oceniają, że projekt z jednej strony rzeczywiście pomoże pewnym grupom z niepełnosprawnościami, ale z drugiej bez uzasadnienia wygasza prawo opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego
• - Dostęp do nowego świadczenia zostanie ograniczony tylko do opiekunów osób, które otrzymają decyzję ustalającą odpowiedni poziom potrzeby wsparcia – zaznaczyła w rozmowie z Rzeczpospolitą dr hab. Katarzyna Roszewska, prof. UKSW z Wydziału Prawa i Administracji
• Zdaniem ekspertki powinno wprowadzić się świadczenie wspierające oraz możliwość dorabiania do świadczenia pielęgnacyjnego, ale nie należy modyfikować zasad przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego

Nowe świadczenie wspierające wzbudza emocje

O sprawie pisze dziennik Rzeczpospolita. Według cytowanej dr hab. Katarzyny Roszewskiej, prof. UKSW z Wydziału Prawa i Administracji są grupy, które rzeczywiście zyskają na proponowanych zmianach, ale jednocześnie projekt zakłada „wygaszenie dotychczasowego prawa opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego”.

Jak wskazała prawniczka, osoby pobierające dotychczas świadczenie pielęgnacyjne po zmianach nadal będą mogły je otrzymywać, ale świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie przysługiwać nielicznym przyszłym opiekunom, ponieważ zmienią się przesłanki jego nabycia.

- Obecna autonomiczna decyzja opiekuna o rezygnacji z zatrudnienia będzie podlegać ocenie, na ile opieka utrudnia lub uniemożliwia zatrudnienie. Dostęp do nowego świadczenia zostanie ograniczony tylko do opiekunów osób, które otrzymają decyzję ustalającą odpowiedni poziom potrzeby wsparcia – zaznaczyła prawniczka w rozmowie z "RP".

Na pytanie o to, czy osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne na podstawie orzeczenia wydanego na czas określony, będzie mogła pobierać dotychczasowe wsparcie, ekspertka odpowiedziała twierdząco. Jednak warunkiem będzie kontynuowanie dotychczasowych orzeczeń. Dodała przy tym w rozmowie z "RP", że problemem jest wprowadzenie nowego systemu orzekania zamiast kompleksowej reformy orzecznictwa.

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami będą mogli dorabiać

Dotychczas opiekunowie mogą otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, jeśli całkowicie zrezygnowali z pracy. Natomiast po zmianach będą mogli dorabiać do świadczenia maksymalnie sześć minimalnych pensji rocznie. Jednak zdaniem dr hab. Roszewskiej dozwolony wymiar pracy oraz sposób jej weryfikacji wzbudza wątpliwości, ponieważ opiekunom trudno będzie zweryfikować czy nie przekroczyli limitu.

- Dotąd opiekunowie sami decydowali, czy zrezygnują z pracy, jeśli już nie będą w stanie jej pogodzić z opieką. Po zmianach to, czy ktoś jest w stanie pogodzić pracę z opieką, będzie podlegać weryfikacji. Świadczenie pielęgnacyjne stanie się więc uznaniowym zasiłkiem – powiedziała prawniczka dla "RP".

W podsumowaniu specjalistka zaznaczyła, że powinno się wprowadzić świadczenie wspierające i możliwość dorabiania do świadczenia pielęgnacyjnego, lecz nie należy zmieniać zasad przyznawania tego świadczenia, dopóki "nie doczekamy się funkcjonującego w pełni systemu usług publicznych".

Nowe świadczenie z budżetu państwa ZASADY 

Przypomnijmy: MRiPS podało najważniejsze założenia projektu o świadczeniu wspierającym:

• Świadczenie wspierające będzie kierowane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, bez względu na wiek tej osoby,
• Będzie przysługiwać niezależnie od innych form wsparcia (osoby, które mają prawo do renty socjalnej, nadal będą ją pobierać),
• Świadczenie będzie przysługiwać bez względu na osiągany przez osobę z niepełnosprawnościami dochód (brak kryterium dochodowego), będzie wolne od egzekucji,
• W ramach tego świadczenia osoby z niepełnosprawnościami będą mogły dodatkowo otrzymać nawet 200 proc. renty socjalnej, - to oznacza, że świadczenie na najwyższym poziomie wyniesie 3176 zł (na niższym poziomie będzie równe 100 proc. renty socjalnej - tj. 1588 zł; poziom trzeci to 50 proc. renty socjalnej)
• Jeżeli osoba z niepełnosprawnościami nie będzie pobierała własnego świadczenia wspierającego, to jej opiekun otrzymujący dotychczas świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, będzie mógł je dalej pobierać na dotychczasowych zasadach,
• Dla opiekunów, którzy zaprzestaną sprawowania opieki w związku z wprowadzeniem świadczenia wspierającego dla osób z niepełnosprawnościami, uruchomiony zostanie specjalny program ich aktywizacji z budżetem 100 mln zł,
• Jeśli osoba z niepełnosprawnościami nie zdecyduje się na własne świadczenie wspierające, wówczas jej opiekun będzie mógł otrzymywać zmodyfikowane świadczenie pielęgnacyjne w dotychczasowej wysokości z możliwością dorabiania do corocznego limitu w wysokości 6-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku.

Jak wyjaśnia resort procedura uzyskania oceny nie łączy się w żaden sposób z koniecznością uzyskania nowego bądź zmiany już posiadanego orzeczenia. Wszystkie uprawnienia wynikające z obecnych orzeczeń pozostają bez zmian. Procedura oparta będzie na od dawna postulowanym ocenianiu funkcjonalnym, opartym na ICF.

O szczegółach projektu mówił w wywiadzie dla PAP wiceminister i pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik.

- Nasz projekt zakłada, że każda osoba z niepełnosprawnością, bez jakichkolwiek ograniczeń będzie mogła wystąpić o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia. Jeżeli do tej pory opiekun otrzymywał specjalny zasiłek opiekuńczy - 620 zł, a osoba z niepełnosprawnością uzyska na przykład 85 punktów w skali ICF, to otrzyma świadczenie równe rencie socjalnej, czyli na dzisiaj 1588 zł. W tej chwili zasiłek dla opiekuna jest jeszcze ograniczony kryterium dochodowym i dodatkowo przyznawane jest ono tym opiekunom, którzy nie pracują. Tutaj nie będzie żadnych kryteriów dochodowych i opiekun będzie mógł pójść do pracy - wyjaśnił.

Dodał, że w przypadku osób ze świadczeniem pielęgnacyjnym - 2458 zł, opiekun zachowa to świadczenie, jeśli osoba niepełnosprawna nie wejdzie do nowego systemu.

- Jeśli zdecyduje się wejść do nowego systemu, to otrzyma pieniądze wynikające z punktacji. Jeżeli to będzie powyżej 90 punktów, to otrzyma dwukrotność renty socjalnej, czyli 3176 zł. Nowe świadczenie jest przeznaczone dla osób z niepełnosprawnością, nie dla opiekunów - podkreślił.

Wiceminister zapewnił, że opiekun może natomiast iść do pracy bez jakichkolwiek ograniczeń.

- Może też nie iść do pracy i dalej świadczyć pomoc swojemu dziecku, wtedy my otaczamy tę osobę wsparciem, opłacamy jej składki emerytalno-rentowe i zdrowotne. Jeśli ma 5 lat do emerytury może przejść na świadczenie przedemerytalne, a jeśli ma więcej niż 5 lat, to otrzyma zasiłek osłonowy, działający jak zasiłek dla bezrobotnych - 1304 zł przez rok i bardzo bogaty pakiet wsparcia z Funduszu Pracy dotyczący na przykład uzyskania kwalifikacji zawodowych, by wejść na rynek pracy - wyjaśnił.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
• ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE
• MINISTERSTWO RODZINY I POLITYKI SPOŁECZNEJ