Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt nowelizacji ustaw o pomocy społecznej i o ochronie zdrowia psychicznego, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.

Projektowane zmiany mają ograniczyć nieprawidłowości w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku. Chodzi o zagwarantowanie poczucia bezpieczeństwa i poprawę warunków życia mieszkańcom tych placówek.

Obecnie podmiot, który bez zezwolenia prowadzi placówkę zapewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku, może dostać karę 10 lub 20 tys. zł. Wyższa kara - 40 tys. zł - może być nałożona jedynie wtedy, gdy podmiot już ukarany nie zamknął placówki.

Projekt przewiduje, że podmiot, na który nałożono karę za prowadzenie jednej placówki bez zezwolenia, i który będzie prowadził inną placówkę także bez zezwolenia - otrzyma karę 40 tys. zł (nie dostanie także pozwolenia na prowadzenie działalności przez kolejne 5 lat od ukarania).

Projekt wprowadza także obowiązek posiadania przez placówki dźwigu osobowego. Doprecyzowano także przepisy dotyczące dokumentów wymaganych przy wniosku o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie placówki. Z kolei, aby pomóc niewielkim placówkom, w których przebywa do 5 osób, zaproponowano złagodzenie niektórych standardów - będą one mogły mieć zamontowaną platformę lub krzesełko dla niepełnosprawnych (zamiast dźwigu osobowego).

Uzupełniono także dotychczasowe przepisy o dodatkowe wymagania dotyczące zatrudniania personelu opiekuńczego tak, aby opieki nie sprawowały osoby bez podstawowej wiedzy w tym zakresie. Wojewoda będzie mógł kontrolować, czy zatrudnieni pracownicy mają odpowiednie kwalifikacje.

Jednocześnie możliwe będzie ograniczenie samodzielnego opuszczenia domu pomocy społecznej lub placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom z zaburzeniami psychicznymi w przypadku, gdy brak opieki zagraża życiu lub poważnie zagraża zdrowiu takiej osoby. Osoba kierująca taką instytucją będzie mogła ograniczyć możliwość samodzielnego opuszczania domu lub placówki na podstawie zaświadczenia lekarskiego wydanego na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy. Osoby najbliższe będą mogły wystąpić do sądu opiekuńczego z wnioskiem o uchylenie tego ograniczenia.

Ponadto poszerzono katalog sytuacji, w których będzie można zwolnić z obowiązku wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej. Przede wszystkim chodzi o dzieci, których rodzice zostali umieszczeni w domu pomocy społecznej, a w przeszłości zachowywali się w stosunku do nich wyjątkowo nagannie.

Osoby, które płacą za pobyt bliskich w domu pomocy społecznej, będą mogły być zwolnione z opłaty (częściowo lub całkowicie) - na ich wniosek - po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego. Będzie to możliwe np. wówczas, gdy osoba zobowiązana do wnoszenia opłaty przebywała w rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej oraz gdy osoba zobowiązana do wnoszenia opłaty przedstawi wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do domu pomocy społecznej lub jego mieszkańca.

Przyjęto, że w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku może być zapewniana opieka wyłącznie osobom pełnoletnim. Oznacza to, że zakazane będzie umieszczanie małoletnich w takich placówkach, ze względu na szczególną ochronę praw dzieci. 

PAP - Olga Zakolska

• DOMY OPIEKI