Projekt ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób dotyczy seryjnych morderców i gwałcicieli, w tym także skazanych za czasów PRL na karę śmierci, którym na mocy amnestii w 1989 r. karę główną zamieniono na 25 lat więzienia. Pierwsi z tej grupy mają wyjść na wolność w 2014 r.

"Dzięki wprowadzonym regulacjom społeczeństwo będzie chronione przed ewentualnymi, kolejnymi brutalnymi przestępstwami z ich strony, a sprawcy będą mogli poddać się terapii i powrócić do życia w społeczeństwie, bez stwarzania zagrożenia dla siebie i innych" - zapewnia Ministerstwo Sprawiedliwości.

Projekt stwarza możliwość kierowania na terapię sprawców groźnych przestępstw, którzy według sądu po odbyciu kary w zakładzie karnym, mogliby - z powodu zaburzonej psychiki lub preferencji seksualnych - popełnić na wolności kolejne przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej.

Decydująca opinia biegłych

Wobec takich osób będzie można stosować nadzór prewencyjny lub umieścić je w nowo utworzonym Krajowym Ośrodku Terapii Zaburzeń Psychicznych, który - jak przesądził we wtorek (9 lipca) rząd - podlegałby ministrowi zdrowia.

Zgodnie z projektem, przed wyjściem sprawcy na wolność, a po wydaniu odpowiedniej opinii psychiatrycznej lub psychologicznej, dyrektor zakładu karnego będzie mógł wnioskować do sądu cywilnego o uznanie takiej osoby za stwarzającą zagrożenie. W ten sposób ministerialni prawnicy rozwiązali dylemat, jak obejść zakaz dwukrotnego karania za to samo - gdyby bowiem właściwym był tu sąd stosujący prawo karne, narażono by się na zarzut wtórnej wiktymizacji sprawców, którzy odbyli zasądzoną im karę.

Projekt stanowi, że w celu ustalenia, czy osoba po odbyciu kary nadal stwarza zagrożenie, sąd powoła 2 biegłych lekarzy psychiatrów, bez opinii których nie będzie można orzec wobec niej nadzoru prewencyjnego lub umieszczenia w Krajowym Ośrodku Terapii Zaburzeń Psychicznych.

W sprawach osób z zaburzeniami osobowości konieczne będzie jeszcze uzyskanie opinii biegłego psychologa, a w sprawach osób z zaburzeniami preferencji seksualnych - opinii biegłego lekarza seksuologa lub certyfikowanego psychologa-seksuologa. Sąd w razie potrzeby może także powołać nowych biegłych.