Polska podpisała Konwencję bioetyczną z 1997 r., ale jej nie ratyfikowała. Zapisy regulujące kwestie bioetyczne znajdowały się w jednym z projektów rozpatrywanych przez komisję, autorstwa Małgorzaty Kidawy-Błońskiej (PO).

Podkomisja w czwartek (5 maja) zaproponowała jednak ich wykreślenie i ograniczyła projekt do zapisu o powstaniu Polskiej Rady Bioetycznej. Byłoby to ciało doradcze prezesa Rady Ministrów. Podczas prac podkomisji padła propozycja, by jej członków rekomendowała Polska Akademia Nauk. Powoływałby ich premier, a kadencja członków PRB miałaby trwać pięć lat.

Kidawa-Błońska podkreśliła, że pozostałe kwestie dotyczące bioetyki - pierwotnie zawarte w jej projekcie, a wykreślone - reguluje Konwencja bioetyczna. Ponieważ z zapowiedzi wiadomo, że będzie ona ratyfikowana, zapisy regulujące kwestie bioetyczne nie mogą się znaleźć w ustawie. Także  Marek Balicki (SdPl) podkreślił, że nie ma sensu przepisywania zapisów Konwencji bioetycznej.

- W przypadku jej ratyfikowania stanie się ona obowiązującym prawem w Polsce - stwierdził Balicki.

Kidawa-Błońska dodała, że należy uregulować kwestie bioetyczne, "by potem przejść do in vitro - to następna ustawa, którą będziemy się zajmować" - zaznaczyła. Projektem Kidawy-Błońskiej ws. in vitro podkomisja ma zająć się na kolejnym posiedzeniu.

Jest to projekt nowelizacji ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów - tzw. ustawa transplantacyjna. Trzeci z projektów posłanki PO, który znajduje się w podkomisji - nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - dotyczy ustalenia zasad prawa do rodzicielstwa i alimentacji w przypadku dzieci poczętych za pomocą in vitro.

Na początku stycznia do sejmowej podkomisji nadzwyczajnej trafiło pięć projektów ustaw dotyczących in vitro i regulujących kwestie bioetyczne. Zostały one zgłoszone przez: Małgorzatę Kidawę-Błońską, Jarosława Gowina (PO) i Bolesława Piechę (PiS). Podkomisja zarekomendowała na początku lutego odrzucenie najbardziej radykalnego projektu Piechy ws. in vitro. Zdecydowała natomiast, że projektem podstawowym, na którym będzie pracować ws. in vitro, zostanie projekt Kidawy-Błońskiej.

Konwencja Bioetyczna Rady Europy z 1997 roku, której Polska nie ratyfikowała, stanowi próbę określenia podstawowych praw związanych z nowoczesnymi zabiegami biomedycznymi. Do najważniejszych zawartych w niej zasad należy nakaz poszanowania integralności i godności każdej osoby oraz respektowania jej interesu i dobra, jako przeważających nad interesem społeczeństwa i nauki.

W dokumencie sformułowano trzy istotne zasady odnoszące się do zakazu dyskryminacji osób ze względu na dziedzictwo genetyczne, zakresu przeprowadzania genetycznych testów prognozujących oraz zakazu przeprowadzania ich w celu wywołania dziedzicznych zmian genetycznych potomstwa. Regulacje te uzupełnia Protokół Dodatkowy do Konwencji, dotyczący zakazu klonowania istot ludzkich.

• MAREK BALICKI
• MAŁGORZATA KIDAWA-BŁOŃSKA