Przepisy zezwalające kontrolerom NIK na dostęp do danych wrażliwych zostały uchwalone w 2010 r. Skrytykowali je wtedy m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich i Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, a także niektóre media i organizacje pozarządowe. Po tej krytyce sama NIK uznała, że nie potrzebuje aż tak daleko idących uprawnień i apelowała o nowelizację.

Zgodnie z uchwaloną treścią noweli upoważnieni przedstawiciele NIK mają prawo do przetwarzania danych osobowych, ale "z wyjątkiem danych ujawniających poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, jak również danych o kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym".

W styczniu 2015 r. Trybunał Konstytucyjny, rozpatrując wniosek Prokuratora Generalnego z 2012 r., orzekł, że dostęp NIK do danych o poglądach politycznych i religijnych, o kodzie genetycznym, nałogach i życiu seksualnym obywateli jest niezgodny z konstytucją. Uznał zaś wgląd NIK do danych m.in. o zdrowiu, przynależności partyjnej i wyznaniowej.

Kierownictwo NIK wielokrotnie podkreślało, że dane dotyczące prywatnych i intymnych sfer życia obywateli nie są potrzebne do prowadzenia kontroli. Jak mówili przedstawiciele Izby, analiza dotychczas prowadzonych kontroli wykazała, że NIK będzie potrzebny dostęp tylko do niektórych danych wrażliwych: informacji o stanie zdrowia, o skazaniach, mandatach karnych, danych o orzeczeniach o ukaraniu oraz o orzeczeniach wydanych w postępowaniu sądowym i administracyjnym.

Podpisana w poniedziałek ustawa zostanie teraz skierowana do publikacji w Dzienniku Ustaw. Wejdzie w życie po 14 dniach od opublikowania.

• KONTROLA NIK
• OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH