Jak podaje Ministerstwa Zdrowia naszej resortowej delegacji przewodniczył wiceminister Adam Fronczak. Konferencja została zorganizowana przez Sekretariat Komitetu Sterującego ds. Bioetyki (CDBI) Rady Europy i słowacki Instytut Etyki Medycznej i Bioetyki (Institute of Medical Ethics and Bioethics n. f.) we współpracy z Słowackim Towarzystwem Medycznym (Slovak Medical Association) w związku ze zbliżającą się 10-tą rocznicą wejścia w życie Konwencji o ochronie praw człowieka i godności jednostki ludzkiej w dziedzinie zastosowania biologii i medycyny: Konwencji o Prawach Człowieka i Biomedycynie. Konwencja ta, będąca jednym z aktów prawnych opracowanych przez Radę Europy, została otwarta do podpisu 4 kwietnia 1997 r. w Oviedo, zaś weszła w życie 1 grudnia 1999 r.

W listopadzie w Strasburgu ma się odbyć kolejna konferencja związana bezpośrednio z 10-leciem obowiązywania Konwencji.

Celem spotkania w Bratysławie była dyskusja nad wpływem Konwencji na prawodawstwo i praktykę w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Konwencja, ze względu niezwykle delikatne kwestie jakie reguluje (m.in. ochrona godności pacjentów, świadoma zgoda na zabieg medyczny, ludzki genom i interwencje genetyczne, badania naukowe na ludziach i ludzkich embrionach, przeszczepy organów i tkanek) do tej pory została ratyfikowana przez 22 z 47 państw-członków Rady Europy. Dalsze 12 krajów ją podpisało, lecz nie ratyfikowało (stan na 24/07/09, źródło: Rada Europy).

Do tych ostatnich zalicza się też Polska, która podpisała Konwencję z jedynym wówczas istniejącym protokołem (dotyczącym zakazu klonowania istot ludzkich) 7 maja 1999 r. Do tej pory Konwencja nie została ratyfikowana, zaś 3 pozostałe protokóły (dotyczące kolejno: transplantacji organów i tkanek ludzkich; badań naukowych na człowieku oraz testów genetycznych dla celów zdrowotnych) nie zostały podpisane.

Podczas trzeciej sesji roboczej poświęconej problemom z ratyfikacją Konwencji, przedstawiciel Polski zaprezentował polskie regulacje prawne dotyczące kwestii regulowanych przez Konwencję z Oviedo oraz protokoły dodatkowe. Należy zauważyć, iż Konwencja i Protokół dotyczący zakazu klonowania istot ludzkich do tej pory nie zostały przez nasz kraj ratyfikowane. Pozostałe trzy protokoły nie zostały nawet podpisane. Wiąże się to z brakiem szerszego konsensusu społecznego i naukowego w dziedzinach regulowanych przez Konwencję.

Jak komunikuje Ministerstwo Zdrowia, nie znaczy to, że próby wypracowania takiego konsensusu nie są podejmowane. Powołany w zeszłym roku przy Prezesie Rady Ministrów Zespół ds. Konwencji Bioetycznej przedstawił - niekiedy alternatywne - rekomendacje odnośnie warunków, jakie należy spełnić przy dostosowywaniu polskiego prawa do standardów umożliwiających przeprowadzenie ratyfikacji Konwencji o Prawach Człowieka i Biomedycynie. Należy podkreślić, iż polskie prawo w sposób bardzo zróżnicowany reguluje kwestie będące przedmiotem regulacji przez Konwencję. O ile niektóre zagadnienia (jak świadoma zgoda na zabieg medyczny czy kwestie transplantacji organów) są w znaczny stopniu zbieżne z postanowieniami Konwencji, o tyle inne dziedziny (np. klonowanie istot ludzkich) nie doczekały się jeszcze żadnych regulacji, co oznacza, iż panuje tu zupełna dowolność.

• MINISTERSTWO ZDROWIA