Jak wynika z udostępnionego właśnie raportu NIK, Krajowe Programy Przeciwdziałania Narkomanii w przypadku szkół są zbyt ogólnikowe i sformułowane w sposób, który nie pozwala na ocenę stopnia ich wykonania i skuteczności, a dyrektorzy nie  wykorzystują skutecznych i sprawdzonych programów profilaktycznych, rekomendowanych w europejskiej bazie programów EDDRA (Exchange on Drug Demand Reduction Action), a co więcej nie mają o nich wiedzy.

Z danych uzyskanych na podstawie 11,5 tys. ankiet wynika, że co trzeci uczeń (ponad 31 proc.) był świadkiem zażywania narkotyków na terenie szkoły lub słyszało o tym z wiarygodnego źródła. Aż 17 proc. było świadkiem sprzedaży narkotyków na terenie szkoły lub o tym słyszało. Ponad 28 proc. ankietowanych nauczycieli przyznaje, że w ich szkołach istnieje problem zażywania narkotyków przez uczniów.

Tylko w czasie objętym kontrolą w prawie jednej trzeciej szkół wystąpiły incydenty związane z narkotykami, przy których - zgodnie z procedurami - konieczne było wezwanie rodziców i policji.

NIK przyznaje, że profilaktyka narkotykowa prowadzona w szkole jest nieskuteczna, a winę za ten stan rzeczy ponoszą dyrektorzy placówek, którzy  niedoceniają wagi problemu. Jedna trzecia nauczycieli i wychowawców prowadzących lekcje profilaktyczne nie uczestniczyła w żadnych szkoleniach przygotowujących do prowadzenia tego typu zajęć.

Niepokoi,że nawet w szkołach, w których przy wdrażaniu programu antynarkotykowego zdiagnozowano podwyższone ryzyko sięgania przez uczniów po narkotyki, dyrektorzy nie podjęli bardziej zdecydowanych działań np. nie wdrożyli programów wobec uczniów zagrożonych narkomanią, nie zbudowali strategii działań wychowawczych i interwencyjnych. 

Krajowe Programy Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010 oraz 2011-2016, które w założeniu miały być podstawą do odpowiednich działań, w przypadku szkół nie do końca spełniają swoją rolę. Są zbyt ogólnikowe i sformułowane w sposób, który nie pozwala na ocenę stopnia ich wykonania i skuteczności. Ponadto rozwiązania w nich przyjęte są w części nierealne, gdyż  nakładają na niektóre instytucje (np. policję) zadania, które nie należą do ich kompetencji. 

NIK zwraca uwagę, że szkoły nie wykorzystują skutecznych i sprawdzonych programów profilaktycznych, rekomendowanych w europejskiej bazie 

Z oceną NIK zgadza się Jacek Charmast z Polskiej Sieci Polityki Narkotykowej, która walczy o zmianę podejścia do zwalczania tego problemu.

- Profilaktyka w szkołach to jest w Polsce taka szara strefa, realizowana przez różnych lokalnych specjalistów, w oparciu o ich autorskie, niesprawdzone i nieewaluowane programy. Te programy pozostawiają wiele do życzenia, podczas gdy wiele programów sprawdzonych i z powodzeniem realizowanych w Europie ma problemy, by uzyskać akceptację MEN - powiedział Charmast w rozmowie z PAP. 

Jego zdaniem podstawowym założeniem profilaktyki narkotykowej powinna być rzetelność. Należy bardzo dokładnie pokazywać młodzieży, jakie szkody powodują narkotyki, ale nie wolno straszyć. 

Więcej w raporcie NIK: http://www.nik.gov.pl