W efekcie ciężar opieki spada na rodziny, które nie mogą liczyć na wsparcie ze strony państwa. Płacą za to własnym zdrowiem.

Rezygnacja z własnego życia i przemęczenie
- Jeżeli opieka nad osobą zależną, starszą lub niepełnosprawną, spada na jednego człowieka, to wkrótce staje się on przemęczony, drażliwy i apatyczny. Stąd tylko krok do depresji lub wypalenia. Szacuje się, że problem może dotyczyć nawet do 30 proc. opiekunów - mówi prof. Tadeusz Parnowski, kierownik II Kliniki Psychiatrycznej w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.

Jak zaznacza ekspert, u osób tych można zdiagnozować tzw. zespół stresu opiekuna. - To efekt konieczności rezygnacji z własnego życia, przemęczenia, braku możliwości zadbanie o swoje zdrowie i relaks - wyjaśnia profesor.

Nasz rozmówca dodaje, że taka osoba w końcu przestaje być zdolna do dalszej opieki. - Dlatego często spotykamy sytuację, gdy w końcu "podrzuca" podopiecznego do szpitala i albo odmawia zabrania go do domu i domaga się umieszczenia pacjenta w placówce opiekuńczej, albo zjawia się po niego, gdy odpocznie i odzyska kondycję - mówi specjalista.

Prof. Parnowski wskazuje, że w różnych krajach w celu przeciwdziałania takim sytuacjom organizowany jest system wsparcia dla osób sprawujących długotrwałą opiekę.

Wsparcie dla opiekuna
- Funkcjonuje on w postaci krótkoterminowej - opiekun może zostawić swojego podopiecznego w specjalnej placówce lub skorzystać z zastępstwa na kilka godzin, czasem cały dzień, by w tym czasie odpocząć i załatwić swoje sprawy. W wersji długoterminowej system oferuje tzw. turnusy opiekuńcze. Osoba wymagająca wsparcia trafia pod opiekę specjalistów na 2-6 tygodni - zaznacza profesor.

W Polsce od dawna brakuje miejsc w domy pomocy społecznej i zakładach opiekuńczo-leczniczych. System nie jest w stanie udźwignąć zapotrzebowania związanego z opieką długoterminową.

- W tej sytuacji państwo tym bardziej powinno wspierać opiekunów, którzy obecnie sami ponoszą cały ciężar opieki nad osobami zależnymi. Należy zadbać o to, by zapewnić im możliwość odpoczynku, by jak najdłużej byli w stanie pomagać innym - podkreśla Parnowski.

Zadanie publiczne z zakresu wsparcia opiekunów długotrwale zajmujących się osobami niezdolnymi do samodzielnej egzystencji w postaci dwutygodniowych turnusów opiekuńczych jest obecnie realizowane wyłącznie na terenie województwa małopolskiego.