Historia polskiej farmacji w kalendarzu Leszka Mazana
Z okazji 20-lecia odrodzenia samorządu aptekarskiego na Śląsku wydany został Jubileuszowy Kalendarz Aptekarski na 2012 rok. Jego autorem jest Leszek Mazan, krakowski pisarz i dziennikarz. To nietypowe wydawnictwo łączy funkcje tradycyjnego, książkowego terminarza z barwnymi opowieściami o bardziej i mniej znanych wydarzeniach z historii polskiej farmacji.

- W kalendarzu nie ma konfabulacji. Jest tyleż poważny, co do czytania - fakty układają się tu w anegdotę historyczną - powiedział Leszek Mazan, któremu praca nad kalendarzem zajęła rok. Inspiracji szukał przede wszystkim w dawnej prasie aptekarskiej i starych kronikach, a także w historii medycyny.
W efekcie udało się ustalić lokalizację pierwszej polskiej apteki (przy szpitalu w klasztorze benedyktynów w Tyńcu), odnaleźć jedną z najstarszych polskich recept (wypisaną przez Mikołaja Kopernika) oraz pierwsze na świecie kobiety z dyplomami magistrów farmacji (siostry zakonne i rodzone, Filipina i Konstancja Studzińskie, otrzymały je w 1827 r. w Krakowie).
Autor podaje także XIII-wieczną recepturę pierwszej polskiej viagry, sporządzonej przez wawelską aptekę dla księcia Leszka Czarnego, na którą składały się: nadgniła słoma z butów, pomiot wilka, oraz skóra jaszczurki i wysuszonej żaby.
Przy okazji krakowski gawędziarz wydobył na światło dziennie mało znaną zasługę Kopernika, który był także lekarzem i farmaceutą. To on miał zapoczątkować zwyczaj krojenia chleba w równe kromki, zamiast w trójkątne skibki. Tym sposobem ukrócił biegunkę w oblężonym przez Krzyżaków w 1521 r. Olsztynie. Biegunki u żołnierzy podobno ustały, bo na posmarowanych gęstą śmietaną równych kromkach dobrze było widać zanieczyszczenia - tym samym łatwo było je usunąć przed zjedzeniem chleba.
Publikacja zawiera 52 podobne historie - po jednej na każdy tydzień roku.
Wśród aptekarskich historii czytelnicy znajdą również sposób na kaca, informacje o dawnych obowiązkach aptekarzy (należało do nich np. zrobienie pacjentowi lewatywy) oraz opowieści o znanych i nietuzinkowych farmaceutach jak na przyklad o prof. Janie Szasterze, który w 1784 r. z trzema przyjaciółmi wzniósł się w powietrze balonem.
Jest też o Stanisławie Magierskim z Lublina, który napisał popularną "Leśną kołysankę", zaczynającą się od słów "Dziś do Ciebie przyjść nie mogę...", jest i o Marii Koterbskiej, która - gdyby nie została piosenkarką - byłaby farmaceutką.
Niemal w całym kalendarzu przewija się także odwieczny i nierozstrzygalny spór, kto był pierwszy i kto jest ważniejszy - lekarz czy aptekarz. Leszek Mazan podkreśla, że jego opowieści - zarówno te bardziej poważne, jak i te anegdotyczne - to dowód pamięci i wielkiego szacunku dla zawodu aptekarza. Autorem rysunków do kalendarza jest prof. Darek Vasina.
ZOBACZ KOMENTARZE (0)