• Przeciętne trwanie życia mężczyzn w Polsce w 2020 r. wyniosło 72,6 roku, a kobiet 80,7 roku. W porównaniu z rokiem poprzednim skróciło się odpowiednio o 1,5 i 1,1 roku - to efekt epidemii Covid-19
• W ostatnich trzech dekadach w całej Polsce przeciętne trwanie życia we wszystkich województwach wydłużało się. Epidemia Covid-19 w 2020 r. przerwała ten trend
• Z danych GUS wynika, że w Polsce występuje duże zróżnicowanie przeciętnego trwania życia w zależności od województwa. W 2020 r. rozpiętość między skrajnymi wartościami wskaźnika dla mężczyzn wynosiła 2,7 roku
• Najkrócej żyli mężczyźni mieszkający w województwie łódzkim (71,1 roku). Najdłużej w województwach małopolskim i podkarpackim (odpowiednio 73,8 i 73,7 roku)

W wielu krajach umieralność wśród mężczyzn jest wyższa względem kobiet. Jednak jak zwracają uwagę autorzy raportu GUS ‘’Trwanie życia w 2020 roku’’ w Polsce skala tego zjawiska jest znaczenie większa niż w większości krajów europejskich.  

W latach 90. różnica między przeciętnym trwaniem życia kobiet i mężczyzn malała (w 1991 r. - 9,2 roku; w 2001 - 8,2 roku). Pierwsza dekada XXI wieku przyniosła wzrost tej wartości do 8,7 (w latach 2006-2008). Jak wylicza GUS, do 2014 r. spadła nieznacznie poniżej 8,0 i od tego czasu utrzymuje się na zbliżonym poziomie. W 2020 r. wyniosła ona 8,1 roku.

Wyższa umieralność mężczyzn względem kobiet dotyczy niemal każdego wieku

Niezależnie od okresu życia umieralność wśród mężczyzn jest większa względem kobiet - różnica ta zwiększa się wraz z wiekiem. Gdyby warunki umieralności utrzymywały się na poziomie obserwowanym w 2020 r., wieku pełnej aktywności zawodowej, tj. 45 lat nie dożyłoby 5,2% mężczyzn i 1,9% kobiet (w 1990 r. odpowiednio 10,7% i 4,7%), natomiast wieku 75 lat 49,9% mężczyzn i 25,8% kobiet (w 1990 r. 63,9% i 37,5%).

W 2020 r. przeciętne dalsze trwanie życia 15-latków wynosiło dla chłopca 58 lat, natomiast dla dziewczynki 66,1 roku. W porównaniu z 1990 r. jest to o 4,9 roku więcej w przypadku chłopców i o 4,3 roku więcej w przypadku dziewcząt. Z kolei średnie dalsze trwanie życia 45-latków wynosiło 29,9 roku dla mężczyzn i 36,8 roku dla kobiet, co w stosunku do 1990 r. oznacza wydłużenie przeciętnego trwania życia o 3,8 roku zarówno dla mężczyzn jak i kobiet.

Co ważne wyższa umieralność wśród mężczyzn względem kobiet jest wyraźnie widoczna we wszystkich województwach. W 2020 r. dysproporcja między przeciętnym trwaniem życia mężczyzn i kobiet była największa w świętokrzyskim (8,8 roku), a najniższa w pomorskim i śląskim (7,7 roku).

Długość życia w ostatnich dekadach - długo był wzrost

Po II wojnie światowej poziom umieralności w Polsce był bardzo wysoki. W 1950 r. przeciętna długość trwania życia mężczyzn wynosiła nieco ponad 56 lat, natomiast kobiet prawie 62 lata. W latach 50. i 60. obserwowano wyraźny wzrost trwania życia, ale proces zaczął spowalniać. W kolejnych 20 lat (lata 70. i 80.) średnia długość trwania życia mężczyzn prawie nie uległa zmianie - okresowo notowano nawet jej spadek - natomiast kobiet wzrosła zaledwie o 2 lata. Lata 90. przyniosły korzystną zmianę - w latach 1991-2019 przeciętne trwanie życia wydłużyło się dla mężczyzn o 8,2 roku, a dla kobiet o 6,7 roku!

W 2019 r. w Polsce mężczyźni żyli średnio o 18 lat dłużej niż w połowie ubiegłego stulecia, natomiast kobiety o 20 lat dłużej. Natomiast na skutek epidemii COVID-19 i związanej z nią zwiększonej liczby zgonów, trwanie życia w 2020 r., w porównaniu z 2019 r., uległo skróceniu o 1,5 roku w przypadku mężczyzn oraz o 1,1 roku w przypadku kobiet.

Wydłużanie się przeciętnego trwania życia w trzech ostatnich dekadach dotyczyło wszystkich województw w Polsce, ale szczególnie dotyczyło to mężczyzn zamieszkałych województwach: pomorskim, zachodniopomorskim, śląskim, wielkopolskim, kujawsko-pomorskim i opolskim. Dla nich w latach 1990–2019 średnie trwanie życia wydłużyło się o więcej niż 8 lat. W okresie tym najniższy wzrost notowano w województwie lubelskim i świętokrzyskim (7,1 roku). Dla kobiet największy przyrost trwania życia zanotowano w województwie opolskim i pomorskim (7,1 roku), natomiast najmniejszy w województwie warmińsko-mazurskim i lubelskim (6 lat).

Spadek długości życia w roku wybuchu epidemii widać w całym kraju

Epidemia Covid-19 w 2020 r. przyniosła gwałtowny spadek oczekiwanej długości trwania życia we wszystkich województwach - dotyczyło to i mężczyzn, i kobiet. W przypadku mężczyzn największy spadek odnotowano w świętokrzyskim (1,8 roku), najmniejszy w warmińsko-mazurskim (o rok). Dla kobiet spadek najwyższy był w łódzkim i podkarpackim (1,4 roku), najniższy w kujawsko-pomorskim, pomorskim oraz zachodniopomorskim (0,6 roku).

Jak podkreśla w swoim raporcie Główny Urząd Statystyczny, w Polsce występuje duże zróżnicowanie przeciętnego trwania życia w zależności. W roku epidemii Covid-19 2020 r. rozpiętość między skrajnymi wartościami wskaźnika dla mężczyzn wynosiła 2,7 roku. Najkrócej żyli mężczyźni mieszkający w Łódzkim (71,1 roku), natomiast najdłużej w Małopolskim i Podkarpackim (odpowiednio 73,8 i 73,7 roku).

Wśród kobiet zróżnicowanie jest mniejsze i wynosi 2,3 roku. Najdłużej żyją kobiety mieszkające w województwach we wschodniej i południowo-wschodniej części Polski. Najdłuższym życiem cieszą się kobiety w Podlaskim i Podkarpackim - dożywają przeciętnie (odpowiednio) 81,9 oraz 81,8 roku. Z najkrótszym trwaniem życia kobiet mamy do czynienia w województwie łódzkim - to 79,6 roku.

Po długie życie w dużych miastach - kierunek: Wrocław i Kraków

Raport GUS wskazuje również na odnotowaną w 2020 r. rozpiętość między skrajnymi wartościami oczekiwanego trwania życia w polskich podregionach - wynosiła 5,4 roku dla mężczyzn i 3,5 roku dla kobiet. Najkrócej mężczyźni żyli w piotrowskim (70 lat), najdłużej w podregionie miasta Kraków (75,4 roku). Kobiety natomiast najkrócej żyły w podregionie katowickim (79,1 roku), najdłużej w białostockim (82,6 roku).

Urząd zwraca też uwagę na podregiony tworzone przez największe miasta w kraju - skupiają one 6,3 milionów mieszkańców, czyli 16,3% ogółu ludności kraju. Należą do nich miasta: Kraków, Łódź, Poznań, Szczecin, Warszawa, Wrocław a także podregiony katowicki i trójmiejski. W tych miejscach kobiety i mężczyźni żyli dłużej niż wynosi średnia ogólnokrajowa. W 2020 r. najdłuższe trwanie życia wśród kobiet zanotowano we Wrocławiu (82,3 roku), natomiast najdłuższe wśród mężczyzn w Krakowie (75,4 roku).

Przeciętne dalsze trwanie życia - jaką wartość wnosi ten wskaźnik

Jak wyjaśnia Główny Urząd Statystyczny, Przeciętne dalsze trwanie życia jest istotne nie tylko do określania wysokości emerytur. Według Urzędu coroczne prowadzenie analiz dalszego trwania życia umożliwia śledzenie zmian, jakie zachodzą w ogólnym stanie zdrowia populacji. Pozwala też zobrazować warunki życia ludności panujące na danym obszarze – w krajach słabiej rozwiniętych oczekiwana długość życia jest wyraźnie niższa, w porównaniu do tych bardziej rozwiniętych.

W 2020 r. przeciętne trwanie życia mężczyzn w Polsce wyniosło 72,6 roku, natomiast kobiet 80,7 roku. W porównaniu z rokiem poprzednim, trwanie życia skróciło się odpowiednio o 1,5 i 1,1 roku, co było związane z epidemią COVID-19.

W publikacji GUS ‘’Trwanie życia w 2020 r.’’ zostały dane dotyczące trwania życia i umieralności ludności Polski w 2020 r.

 

 

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• RAPORT GUS
• ZDROWIE MĘŻCZYZN
• TRWANIE ŻYCIA