Takie badania, których wyniki mogą znaleźć zastosowanie m.in. w medycynie i nanotechnologii, prowadzi kierownik Laboratorium Bioinformatyki i Inżynierii Białka w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, prof. Janusz Bujnicki.

Jak tłumaczy uczony, przewidywania komputerowe są mniej pewne niż badania doświadczalne, ale są szybsze i tańsze. Dzięki nim w krótkim czasie można przeanalizować dziesiątki czy setki tysięcy cząsteczek. Bioinformatyka pozwala na analizę bardzo dużej ilości danych i pomaga w formułowaniu hipotez, które potem są testowane doświadczalnie dla wybranych, najbardziej reprezentatywnych przypadków.

Ta dziedzina wiedzy znajduje zastosowanie między innymi w medycynie i nanotechnologii. Badania prof. Bujnickiego skupiają się obecnie na odkrywaniu powiązań pomiędzy sekwencjami, strukturami i funkcjami cząsteczek kwasu rybonukleinowego - RNA. Zarówno badanie naturalnie występujących RNA, jak i projektowanie nowych cząsteczek ma duży wymiar praktyczny.

- Cząsteczki RNA pełnią kluczową rolę w odczytywaniu informacji genetycznej, w tworzeniu białek i przebiegu wszystkich procesów, które zachodzą w komórkach. Wpływając na cząsteczki RNA w komórce można np. leczyć różne choroby. Na przykład rybosom - zbudowana głównie z RNA "maszyna" produkująca w komórce białka - jest głównym celem działania antybiotyków. Z kolei małe cząsteczki RNA, takie jak rybozymy, aptamery i małe interferujące RNA, testuje się obecnie w próbach klinicznych jako potencjalne leki na różne choroby genetyczne, nowotwory, czy zakażenia wirusowe - wylicza rozmówca PAP.

Badania nad RNA prowadzi wiele ośrodków i naukowców na świecie. Projekt polskiego badacza jest jednak wyjątkowy i to właśnie on otrzymał finansowanie w ramach konkursu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych - ERC Starting Grant.

- Największą innowacją mojego projektu nagrodzonego przez ERC była propozycja, żeby do badań nad RNA wykorzystać takie metody obliczeniowe i doświadczalne, które wcześniej okazały się bardzo skuteczne w badaniu struktury białek. Teraz już wiemy, że takie +białkowe+ podejście bardzo dobrze zdaje egzamin w wielu analizach RNA - mówi prof. Bujnicki.

Finansowanie projektu, realizowanego w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, wynosi 1,5 mln euro i będzie finansowany przez 5 lat a jego realizacja rozpoczęła się w styczniu 2011 r. Trzy najważniejsze zadania projektu to: stworzenie nowych metod do komputerowego przewidywania i projektowania struktur cząsteczek RNA i kompleksów RNA z białkami, przetestowanie praktycznej użyteczności tych metod oraz zastosowanie ich do zbadania wybranych procesów o znaczeniu medycznym lub biotechnologicznym, w których znaczącą rolę pełnią cząsteczki RNA.

Więcej: www.naukawpolsce.pap.pl