Od 15 do 21 marca trwa Światowy Tydzień Mózgu. Towarzyszą mu liczne wykłady edukacyjne. Podczas dzisiejszych, w Warszawie, mówiono m.in. o neuroplastyczności i neurorehabilitacji.

Prof. Małgorzata Kossut z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN zapewniała, że komórki nerwowe potrafią szybko adaptować się do zmian w środowisku zewnętrznym. Podczas jednego z doświadczeń, zakryto ochotnikom oczu na dłuższy czas. Okazało się, że obszary odpowiedzialne za dotyk w opuszkach palców, konieczne do sprawniejszego czytania pisma Braille’a, aktywowały się już po tygodniu.

W innym eksperymencie, po zasłonięciu u ochotnika jednego oka, po dwóch tygodniach można zauważyć zachodzące w mózgu zmiany: włókna nerwowe z zamkniętego oka wycofowały się, ustępując miejsca neuronom oka sprawnego. A po utracie jednego palca, obszar mózgu, który zajmowany był przez reprezentację tego palca, szybko zaczynają zajmować reprezentacje pozostałych palców.

Ekspert podkreśliła, iż badania nad neuroplastycznością mózgu mogą być szczególnie przydatne w rehabilitacji osób po udarze oraz w leczeniu schorzeń związanych ze starzeniem się mózgu. Udar dezorganizuje bowiem pracę mózgu i przemodelowuje jego działanie, a organy muszą się od nowa nauczyć, jak zastąpić uszkodzoną funkcję np. poruszanie ręką.

Prof. Kossut przybliżyła niektóre metody neurorehabilitacji. Jedną z nich metod jest terapia z wymuszonym unieruchomieniem – sprawną kończynę unieruchamia się wówczas i „odcina” od pełnienia wykonywanych funkcji tak, by pacjent nauczył się, jak radzić sobie z mniej sprawną ręką czy nogą.

Innymi sposobami są elektrostymulacja, czyli pobudzanie i wzmacnianie pracy neuronów za pomocą napięcia elektrycznego, trening mentalny (wyobrażanie sobie wykonywania czynności, co aktywuje odpowiednie obszary w mózgu), działania farmakologiczne, przezczaszkowa stymulacja magnetyczna oraz trening za pomocą wirtualnej rzeczywistości.

Światowy Tydzień Mózgu jest organizowany na świecie od wielu lat, w Polsce - po raz dwunasty. W Polsce w czterech miastach - Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Lublinie - odbywają się wykłady na temat funkcjonowania mózgu. Naukowcy radzą też jak utrzymać go w dobrej formie przez całe życie.

Jak informuje na swojej strone internetowej Polskie Towarzystwo Badań Układu Nerwowego, coroczne konferencje z cyklu Tydzień Mózgu organizowane są już od 11 lat, z inicjatywy Instytutu Nenckiego, a wspierane przez Polskie Towarzystwo Badań Układu Nerwowego, Komitet Neurobiologii PAN i Stowarzyszenie na Rzecz Krzewienia Wiedzy o Mózgu DANA. Mają one na celu popularyzację wiedzy o mózgu, o jego działaniu w normie i patologii. Do wygłaszania wykładów są zapraszani wybitni specjalistów z dziedziny neurobiologii, neurologii, psychiatrii i neuropsychologii. Wykłady, które pełnią funkcję edukacyjną, mają otwartą formułę i są adresowane do wszystkich zainteresowanych problematyką badań układu nerwowego i najnowszych osiągnięć w zakresie procesów naprawczych tego układu.

Szczegóły na stronie Polskiego Towarzystwa Badań Układu Nerwowego.

• UDAR MÓZGU