Wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin, podczas poniedziałkowej konferencji prasowej w Krakowie, przypomniał, że jesienią br. zostanie rozstrzygnięty konkurs na tzw. uczelnie badawcze - "elitarne uczelnie, które mają kształcić mniejszą liczbę studentów, natomiast w dużo większym stopniu będą się koncentrować na badaniach rynkowych".

- W momencie wyłonienia tych uczelni badawczych, a trzymam kciuki, żeby znalazły się w tej grupie także uczelnie krakowskie, dotychczasowa formuła funkcjonowania Polskiej Akademii Nauk właściwie stanie się kompletnym anachronizmem - ocenił Gowin. Jego zdaniem stanie się tak, dlatego, że uczelnie badawcze "będą wysysać najzdolniejszych, młodych naukowców" z instytutów PAN.

Minister nauki podkreślił, że od "wielu lat" w środowisku naukowym toczą się debaty na temat tego, w jaką stronę reformować PAN. - Wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że w dotychczasowym kształcie Akademia będzie się marginalizować - wskazał.

Jak zapowiedział, jeśli w następnej kadencji dalej będzie sprawował urząd ministra nauki, postara się nadać kierunek zmianom w taki sposób, w jaki, w jego ocenie, reformował polskie uczelnie, czyli "poprzez dialog z samymi zainteresowanymi".

- Na pewno w przyszłej kadencji obóz Zjednoczonej Prawicy przygotuje nową ustawę o Polskiej Akademii Nauk. Wierzę, że stanie się to w dialogu ze środowiskiem naukowym i że te zmiany nadadzą lepszego dynamizmu rozwojowego - zadeklarował Gowin.

Przypomniał równocześnie, że w środowisku naukowym pojawiają się "różne koncepcje" tego, w jakim kierunku zmierzać ma Akademia. - Jest wewnątrz PAN-u bardzo ożywiona dyskusja, nawet powiedziałbym, że dosyć ostry spór na temat tego, czym ma być w przyszłości Akademia - wskazał.

Tłumaczył, że prezydium PAN-u "wyszło z koncepcją powołania na bazie Akademii uniwersytetu badawczego".

- To rozwiązanie jest bardzo mocno kontestowane przez co najmniej połowę instytutów; te instytuty domagają się właściwie tylko jednej zmiany - zwiększenia autonomii instytutu w stosunku do prezydium - wyjaśnił Gowin. 

Pod koniec czerwca wiceprezes Akademii prof. Paweł Rowiński przedstawił na Zgromadzeniu Ogólnym PAN w Warszawie projekt założeń do systemowej nowelizacji ustawy o PAN. Zakłada on m.in. większą jej autonomię, powołanie Zgromadzenia Ogólnego Instytutów Akademii i zmiany dot. członków-seniorów.

We miniony wtorek (9 lipca) rząd przyjął projekt noweli ustawy o PAN oraz niektórych innych ustaw, w którym określono minimalne wynagrodzenie pracowników naukowych m.in. w Akademii i możliwość stosowania 50 proc. kosztów uzyskania przychodów do całości wynagrodzenia. Projekt przedłożył resort nauki.

Więcej: PAP - Nauka w Polsce

• PAN
• POLSKA AKADEMIA NAUK