Biolog David Liu opracował nowe, nieistniejące w naturze narzędzia do edycji genomu. Stosowana od pewnego czasu, wciąż niedoskonała metoda CRISPR rozwija się dzięki Liu i jego współpracownikom z Broad Institute w Cambridge (Massachusetts). W październiku ogłosili oni wyniki badań nad stworzonym przez siebie enzymem, który chemicznie przekształca pary zasad DNA A-T (adenina i tymina) w G-C (guanina i cytozyna).

Stworzenie nowego enzymu zaproponowała Nicole Gaudelli, a Liu podjął ryzyko związane z zaangażowaniem sił i środków w pionierskie przedsięwzięcie. Teoretycznie metoda może pozwolić na skorygowanie aż 48 proc. znanych punktowych mutacji występujących u człowieka.

Wcześniej zespół Liu opracował oparty na naturalnych enzymach "edytor", mogący przekształcać C w T, albo G w C. Zastosowano go w przypadku wielu organizmów - od pszenicy do danio pręgowanego (ryba) i myszy. We wrześniu chińscy naukowcy, korzystając z edytora Liu, skorygowali u ludzkich płodów punktową mutację, prowadzącą do choroby krwi zwanej beta-talasemią (jednak płodom nie pozwolono na dalszy rozwój).

12-letnia Emily Whitehead to pierwsza pacjentka na świecie, u której zastosowano eksperymentalną terapię CAR-T (miało to miejsce pięć lat temu). Choć doszło do poważnych działań ubocznych, przeżyła dzięki energicznym działaniom lekarzy, a białaczka ustąpiła.

Jako żywy dowód na skuteczność metody, Emily poruszyła obradujących nad powszechnym stosowaniem CAR-T specjalistów z US Food nad Drug Administration. Dopuścili nową terapię do stosowania u dzieci i młodych dorosłych z ostrą białaczką limfoblastyczną. Kilka miesięcy później dopuszczono także leczenie w ten sposób chłoniaków nieziarniczych.

CAR-T wykorzystuje "przeprogramowane" komórki odpornościowe pacjenta do zwalczania komórek nowotworowych. Trwają badania nad polepszeniem skuteczności i bezpieczeństwa metody oraz stosowaniem jej także w przypadku innych chorób.

Człowiekiem, którego "Nature" nie tyle doceniło, co - oskarżyło, jest Scott Pruitt, prawnik i były prokurator generalny Oklahomy, wybrany za kadencji prezydenta Trumpa na kierownika Agencji Ochrony Środowiska (EPA). Pruitt jest "klimatycznym sceptykiem", kwestionującym wpływ działalności człowieka na globalne ocieplenie. Jako prokurator generalny Oklahomy pozywał EPA aż 14 razy.

Będąc już kierownikiem Agencji, ku radości przedstawicieli przemysłu podjął on działania, mające zablokować lub uchylić liczne regulacje dotyczące niebezpiecznych odpadów, emisji zanieczyszczeń czy wydobycia kopalin. W październiku zakazał naukowcom otrzymującym granty EPA uczestnictwa w niezależnych komitetach doradczych. Proponowane przez Trumpa cięcia w budżecie Agencji mogą pozbawić ją personelu naukowego.

Nominacja Pruitta wzbudziła liczne protesty - także uliczne (krytyczne wobec niego hasła pojawiły się podczas kwietniowego March for Science). Kierownik EPA nie zgodził się wypowiedzieć dla Nature.

- Wiedzieliśmy, że (Pruitt) nie będzie administratorem wspierającym naukę, ale jestem pod wrażeniem jego kreatywności w podkopywaniu nauki i naukowców w tej instytucji - powiedziała "Nature" Gretchen Goldman z Union of Concerned Scientists w Waszyngtonie.

Pracująca na co dzień nad genetyką nowotworów Jennifer Byrne z Sydney (Australia) zajmuje się w wolnych chwilach tropieniem błędów i nieprawidłowości w pracach naukowych. Dzięki jej wysiłkom pisma naukowe wycofały 9 artykułów niespełniających naukowych standardów (tylko w tym roku - już siedem). W październiku wraz z francuskim specjalistą od komputerów Cyrilem Labbe opracowała ona program online "Seek&Blastn", pozwalający automatycznie wykrywać podejrzane publikacje. - Na łożu śmierci będę naprawdę dumna z tej pracy - powiedziała "Nature".

 

 

 

• NAUKA