NIK zauważa poprawę w realizacji wieloletnich programów z zakresu inwestycji budowlanych. Inwestorzy posiadali kompletną i aktualną dokumentację inwestycji, w tym programy inwestycji, dokumentację projektową i pozwolenia na budowę, a wykonawców robót budowlanych wybierano zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

Na realizację programów zapisano konkretne środki budżetowe do wykorzystania w poszczególnych latach, co z kolei narzucało pewien rygor inwestycyjny. Jednak z tym inwestorzy najczęściej sobie nie radzili.

Oprócz pozytywnie ocenionych pod względem terminowości przebudowy Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie oraz przebudowy i rozbudowy Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku realizacja pozostałych skontrolowanych programów powinna zostać zakończona - zgodnie z pierwotnie planowanymi terminami - do końca 2014 r. Niestety programy były realizowane przewlekle, a daty ich zakończenia zmieniane.

NIK zauważa też jednak, że obiekty, które powstały w ramach niektórych inwestycje i na które wydano znaczne środki, nie są w pełni wykorzystane.

Np. dla programu rozbudowy i przebudowy Szpitala Uniwersyteckiego w Bydgoszczy - zdaniem NIK - nieprawidłowo oszacowano możliwości pełnego wykorzystania obiektu. Mimo zakończenia części inwestycji i przekazania obiektów do użytku, ich użytkowanie nie przyniosło oczekiwanych korzyści ekonomicznych.

Szpital Uniwersytecki w Bydgoszczy nie był na razie w pełni wykorzystywany m.in. z powodu niskiej wartości kontraktów zawartych na lata 2012-2016 z wojewódzkim oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Mimo starań podejmowanych przez szpital limitu świadczeń z NFZ nie udało się zwiększyć. 

Większość inwestorów nie dysponowała środkami własnymi na sfinansowanie realizacji programów wieloletnich i wykorzystywała środki przyznane z budżetu państwa. Do czasu zakończenia kontroli nie wskazano ostatecznie źródeł finansowania programu wieloletniego budowy nowej siedziby Szpitala Uniwersyteckiego Kraków-Prokocim na kwotę ponad 176 mln zł, a dla programu budowy Szpitala Pediatrycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kwotę ponad 61 mln zł.

Najmniej zapisanych środków, tylko nieco ponad 2 proc., uruchomiono na budowę nowej siedziby Szpitala Uniwersyteckiego Kraków - Prokocim. Formalnie inwestycja ta została rozpoczęta w 2006 r. i miała trwać do 2012r., jednak termin jej zakończenia zmieniano dwukrotnie: najpierw do 2014 r., obecnie - 2019 r.

Jedną z przyczyn opóźnień inwestycji były protesty organizacji ekologicznej, które przez blisko trzy lata (2011 - 2014) uniemożliwiały przygotowanie terenu. Po rozstrzygnięciu wątpliwości i zakończeniu protestów konieczna była z kolei analiza i weryfikacja dotychczasowych założeń: demograficznych, epidemiologicznych i ekonomicznych, a także aktualizacja dokumentacji projektowej.

Weryfikacja ujawniła m.in. konieczność uwzględnienia w projekcie budowlanym zmian wynikających z aktualnych przepisów, co miało istotny wpływ na wybór trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

NIK pozytywnie oceniła doprowadzenie w styczniu 2015 r. do podpisania umowy na generalne wykonawstwo inwestycji. Zgodnie z planem budowa ma wkrótce ruszyć.

Jak konkluduje NIK, aby wyeliminować stwierdzone nieprawidłowości, Minister Zdrowia oraz Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego powinni wzmocnić nadzór nad realizacją zadań w ramach programów wieloletnich, w tym przede wszystkim nad efektywnym wykorzystaniem przeznaczonych na ten cel środków budżetowych.

W opinii NIK środki publiczne powinny być przekazywane na finansowanie inwestycji budowlanych, które są prawidłowo przygotowane do realizacji, a ich inwestorzy posiadają uzgodnione programy inwestycji.

Poprawę realizacji wieloletnich programów z zakresu inwestycji budowlanych przyniesie również zwiększenie ministerialnej kontroli nad inwestorami, którzy nadzorują przebieg realizacji poszczególnych zadań.

Więcej: www.nik.gov.pl

• BUDOWA SZPITALA