Emerytura pomostowa dla ratowników medycznych

Wiceminister zdrowia Waldemar Kraska w odpowiedzi na poselską interpelację przypomniał, że osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., które wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, zdefiniowane w ustawie o emeryturach pomostowych, i które spełniają pozostałe warunki ustawowe przysługuje prawo do emerytury pomostowej.

Zgodnie z ustawą prawo do emerytury pomostowej przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

• urodził się po 31 grudnia 1948 r.;
• ma okres pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
• osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
• ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
• przed 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;
• 31 grudnia 2008 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Jak podkreślił Kraska, w ustawie o emeryturach pomostowych definicja prac o szczególnym charakterze wskazuje że są to „prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się.” Jako prace o szczególnym charakterze spełniające kryteria definicyjne wskazano także członków zespołów ratownictwa medycznego”, a więc również prace wykonywane przez ratowników medycznych.

Kraska nadmienił jednak, że 16 czerwca 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o
zmianie ustawy o emeryturach pomostowych i niektórych innych ustaw, w której został uchylony m. in. jeden z warunków uzyskania prawa do emerytury pomostowej, dotyczący konieczności wykonywania przez pracownika (przed 1 stycznia 1999 r.) pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Po wejściu w życie tej nowelizacji, jak zaznaczył, prawo do emerytury pomostowej będą zatem mogli uzyskać wszyscy pracownicy wykonujący prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, a więc również ratownicy medyczni, bez względu na datę rozpoczęcia wykonywania takiej pracy.

Zachęty finansowe dla ratowników

Wiceminister poruszył także kwestię wprowadzenia zachęt finansowych lub innych form wsparcia dla ratowników medycznych, które mogłyby przyczynić się do zatrzymania doświadczonej kadry w zawodzie oraz zwiększenia zainteresowania młodych osób tym zawodem.

- Ministerstwo Zdrowia stale zwiększa nakłady na zadania zespołów
ratownictwa medycznego oraz wprowadza do porządku prawnego regulacje
gwarantujące wzrost poziomu wynagrodzenia i stabilność zatrudnienia ratowników medycznych - podkreślił Kraska i wskazał wprowadzone przez rząd regulacje prawne w tym zakresie. Wśród nich wymienił przede wszystkim ustawę o sposobie najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, dzięki której - jak pisał - "pracodawca nie może zaoferować wynagrodzenia niższego niż określone w tej ustawie".

- Od wprowadzenia ww. przepisu wynagrodzenie zasadnicze ratowników medycznych wzrosło o blisko 3 500 zł, z poziomu ok. 2 600 zł w 2018 r. do blisko 6 000 zł, które obowiązuje od 1 lipca br. Jest to ponad dwukrotny wzrost wynagrodzenia zasadniczego - wyliczał Kraska i dodał, że "należy mieć na uwadze, że jest to wynagrodzenie zasadnicze i nie obejmuje dodatku stażowego oraz innych dodatków do wynagrodzenia jak dodatek wyjazdowy i dodatek za pracę w godzinach nocnych, niedziele, święta i dni wolne od pracy wprowadzonych kolejnymi przepisami".

Dodatek wyjazdowy, jak podkreślił, stanowi realizację porozumienia zawartego 21 września 2021 r. pomiędzy ministrem zdrowia, Komitetem Protestacyjnym Ratowników Medycznych oraz Związkiem Pracodawców Ratownictwa Medycznego SPZOZ. 

Na mocy ustawy o działalności leczniczej, jak pisał dalej Waldemar Kraska, "członkom zespołów ratownictwa medycznego przysługuje dodatek w wysokości 30 proc. stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego w
przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. W przypadku osób wykonujących prace na podstawie umów cywilnoprawnych dodatek ten jest przyznawany do stawki godzinowej wynikającej z umowy".

Kolejnym dodatkiem do wynagrodzeń członków zespołów ratownictwa medycznego, jak pisał wiceminister, jest tzw. dodatek za pracę w nocy, niedziele i święta. Obecnie pracownicy wykonujący zawód medyczny otrzymali prawo do dodatków za pracę w porze nocnej, w niedziele i święta oraz dni wolne od pracy wynikające z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Przepis ten ma zastosowanie jednak wyłącznie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, a więc do 30 czerwca 2023 r.

- W związku z powyższym, w celu utrzymania prawa do dodatku do wynagrodzenia ratowników medycznych wykonujących zawód medyczny w zespołach ratownictwa medycznego w samodzielnych stacjach pogotowia ratunkowego po zakończenie stanu zagrożenia epidemicznego, obecnie w Sejmie procedowany jest rządowy projekt ustawy o ochronie małoletnich przed dostępem do treści nieodpowiednich w internecie przewidujący dodanie ustępu: "Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje także pracownikom wykonującym zawód medyczny, zatrudnionym w systemie pracy zmianowej w jednostkach systemu, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.” - napisał Kraska.

Dodatki jako zachęta do pracy w ratownictwie medycznym

Jak zaznaczył wiceminister, "dodatki te mają stanowić czynnik zachęcający do pracy w ratownictwie medycznym, co przełoży się na poprawę obsady kadrowej zespołów ratownictwa medycznego oraz jakości udzielanych świadczeń w ZRM".

- W tym miejscu należy zaznaczyć, iż istotą wykonywania zawodu w ZRM jest udzielanie świadczeń zdrowotnych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego w warunkach podwyższonego stresu oraz pod presją czasu - podkreślił.

- Wprowadzenie ww. dodatków ma na celu uatrakcyjnienie pracy w zespołach ratownictwa medycznego pod względem wynagrodzenia - zauważył Waldemar Kraska i zaznaczył, że od 2015 r. do chwili obecnej stawki na ZRM uległy podwojeniu.

- W 2022 r. nastąpił największy wzrost nakładów na ten cel i w porównaniu do 2021 r. wyniósł on blisko 40 proc. - przytoczył i dodał, że od 1 stycznia 2023 r. finansowanie zadań zespołów ratownictwa medycznego zostało  przekazane do NFZ i jest realizowane w ramach środków ujętych w planie finansowym NFZ. Zgodnie z ostatnią aktualizacją planu finansowego NFZ na zadania ZRM zaplanowano w 2023 r. łącznie 3 596 992 135 zł. Powyższe zwiększenie wynika z rekomendacji wydanej przez Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, w której dokonano aktualizacji wyceny ryczałtu dobowego dla ZRM do poziomu:

- ZRM P - 5 912,00 zł,
- ZRM S - 8 048,00 zł - pisał wiceminister.

Kraska poinformował, że w 2023 r. planowane zwiększenie poziomu finansowania zadań ZRM w porównaniu do roku 2022 to blisko 15 proc.

• MINISTERSTWO ZDROWIA
• WALDEMAR KRASKA
• EMERYTURA
• RATOWNICTWO MEDYCZNE