• Europa nie jest monolitem legislacyjnym pod względem organizacji rynków aptecznych
•  W Hiszpanii, Austrii czy Francji utrzymuje się wysoki poziom ingerencji państwa w rynek aptek
• W Polsce, na Węgrzech oraz w Łotwie i Estonii w ciągu ostatniej dekady wprowadzono aż cztery typy obostrzeń

W Europie funkcjonują obecnie dwa przeciwstawne modele organizacji rynku aptecznego - otwarty i zamknięty. Zdecydowana większość zmian legislacyjnych w Europie idzie w kierunku liberalizacji rynków.

Kilka krajów, w tym Polska, dąży jednak do ich zamykania, i to w skali niespotykanej w Europie. Problem w tym, że im więcej regulacji, a rynek bardziej zamknięty, tym niższy poziom dostępności i usług dla pacjentów - twierdzi Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET.

Podczas Konferencji Europejskiej Federacji Sieci Aptecznych (EFPC) „Opieka farmaceutyczna - poza pandemią”, która odbyła się w środę (10 marca) równolegle w Bukareszcie i Pradze, głos zabierali eksperci z Brukseli, Słowenii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii.

Nie jeden model rynku, ale wiele

Podczas panelu, zatytułowanego „Regulacje i innowacje”, swoją prelekcję dotyczącą regulacji na rynkach aptecznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej wygłosił przedstawiciel ZPA PharmaNET mec. Marcin Tomasik.

Zaprezentował przy tym wyniki badania ankietowego przeprowadzonego w lutym br. wśród przedstawicieli sieci aptecznych z ośmiu państw Europy Środkowo-Wschodniej: Czech, Estonii, Węgier, Łotwy, Polski, Rumunii, Serbii i Słowacji.

Jak podał mec. Tomasik, w regionie, tak jak w całej Europie, nie ma dominującego modelu organizacji rynków aptecznych, niemniej cztery państwa, w tym Polska, podąża bezprecedensową - w opinii ZPA PharmaNET - ścieżką zacieśniania regulacji. 

Europa nie jest monolitem legislacyjnym pod względem organizacji rynków aptecznych, liczby i zasad funkcjonowania aptek. Prawodawstwo europejskie jest w tym zakresie bardzo zróżnicowane oraz uwarunkowane historycznie i kulturowo. Nie ma więc wyraźnego schematu rozwoju rynku aptecznego.

Jedne państwa, jak Wielka Brytania, Irlandia, Holandia, Szwajcaria, Norwegia, Szwecja etc. to przykłady rynków liberalnych, z tendencję do ich otwierania w celu poprawy dostępności do leków i usług aptecznych. W innych z kolei, jak w Hiszpanii, Austrii czy Francji, utrzymuje się wysoki poziom ingerencji państwa w rynek - mówił Marcin Tomasik.

Jednak nawet tam, gdzie rynek apteczny jest ściśle regulowany, występuje najczęściej jeden lub dwa typy obostrzeń, z licznymi wyjątkami. Tymczasem w czterech państwach Europy Środkowo-Wschodniej, tj. w Polsce, na Węgrzech oraz w Łotwie i Estonii, w ciągu ostatniej dekady wprowadzono aż cztery typy obostrzeń łącznie - zauważa Tomasik.

Od liberalizacji do regulacji

W ostatnich latach obraz rynku aptecznego w regionie uległ istotnej zmianie. Część krajów zdecydowała się zliberalizować regulacje dotyczące kształtu i wielkości rynku aptecznego (np. Czechy, Rumunia, Słowacja, Serbia), podczas gdy inne obrały ostry kurs, wprowadzając liczne ograniczenia
o charakterze ilościowym, własnościowym, demograficznym i geograficznym.

Na Węgrzech i Łotwie ten kierunek jest kontynuowany od mniej więcej dekady, podczas gdy w Polsce i Estonii restrykcyjne regulacje rynków aptecznych pojawiły się dopiero w kilku ostatnich latach. Sytuacja, gdy aż cztery typy ograniczeń rynkowych występują jednocześnie, rodzi pytania o zasadność i możliwe skutki takiego przeregulowania - ocenił polski prelegent reprezentujący Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET.

• APTEKI
• RYNEK APTECZNY