Niestosowanie się pacjentów do lekarskich zaleceń, brak współpracy z lekarzem, może mieć wiele niekorzystnych, a nawet groźnych następstw dla pacjenta. Szeroko, w oparciu o wyniki badań naukowych, mówiono o tym podczas debaty na temat compliance zorganizowanej w czwartek (2 kwietnia), w Warszawie, przez Fundację na rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny.

Z badań Przemysława Kardasa wynika, że osoby nie stosujące się do zaleceń terapeutycznych zyskują na leczeniu tyle, co osoby nie leczone wcale, a koszty ponoszone przez pacjenta i NFZ na leki, nie przynoszą spodziewanych korzyści. Ponadto, pacjenci przerywający leczenie muszą częściej korzystać z dodatkowych porad lekarskich, badań diagnostycznych i procedur leczniczych, częściej też trafiają do szpitala. Pociąga to za sobą dodatkowe wydatki.

Według dr. Kardasa, koszty nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych można ostrożnie szacować w Polsce na ok. 6 mld złotych rocznie, czyli dokładnie tyle, ile NFZ wydaje na całą podstawową opiekę zdrowotną.

Do zaleceń lekarskich nie stosują się zarówno osoby z chorobami przewlekłymi, jak nadciśnienie czy cukrzyca, które długo nie dają objawów, ale też z infekcjami, które powodują złe samopoczucie. Z badań, które prowadzi Przemysław Kardas wynika, że aż 40 proc. pacjentów nie zażywa antybiotyków zgodnie ze wskazaniem lekarza.

Pacjenci nie stosują leków prawidłowo nawet wtedy, gdy są w pełni świadomi groźnych skutków takiego postępowania. Przykładem tego jest fakt, że główną przyczyną odrzucania przeszczepów jest nieprzyjmowanie przez pacjentów leków immunosupresyjnych.

Skutki nieprzestrzegania zaleceń lekarza są widoczne we wszystkich praktycznie dziedzinach. Według prof. Piotra Kuny z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, szeroko zakrojone badania holenderskie z 2008 r. wykazały, że aż 85-90 proc. chorych na astmę przerywa leczenie po pierwszym roku terapii. Znaczną ich część stanowią osoby młode, w wieku 15-18 lat.

Tymczasem regularne przyjmowanie leków na astmę łagodzi przebieg choroby i pozwala pacjentom wieść normalne życie. Dowodzi tego fakt, że wśród dzieci ze stabilną astmą niemal 70 proc. przestrzega schematów leczenia, a wśród dzieci, które wymagają dodatkowych kortykosteroidów doustnych - odsetek ten wynosi niecałe 14 proc.

Jak ocenia Piotr Kuna, aby poprawić przestrzeganie zaleceń lekarskich wśród pacjentów powinno się wprowadzić prostsze schematy leczenia, zminimalizować liczbę zażywanych leków (np. podawać dwa leki w jednym inhalatorze) oraz edukować chorych. Z badań, które przeprowadził specjalista wynika, że po trzech miesiącach programu edukacyjnego wśród pacjentów z astmą, aż 70 proc. z nich zaczęło regularnie brać leki.

Zobacz też w archiwum miesięcznika:  http://www.rynekzdrowia.pl/Rynek-Zdrowia/archiwum,Kiedy-pacjent-nie-slucha,274,2008,5.html