Medycyna interceptywna, czyli zapobiegawcza na razie ogranicza się do ortodoncji. Kiedy dziecko ma jeszcze zęby mleczne, robi się zdjęcie rentgenowskie żuchwy i sprawdza, jaki będzie układ zębów stałych (na RTG je widać). I już wówczas przygotowuje się szczękę pacjenta, aby nowy komplet zębów, który ma służyć przez większą część życia, rósł prawidłowo. W ten sposób w ogóle nie dopuszcza się, by wykształciły się wady zgryzu.

Naukowcy z kilkunastu ośrodków europejskich zdecydowali, że ideę medycyny interceptywnej czyli wychwytywania nieprawidłowości w ciele na bardzo wczesnym etapie i niedopuszczania do ich rozwoju - zastosują do walki ze szczególnie rozpowszechnionymi i groźnymi chorobami trapiącymi europejskie społeczeństwa. Do tego grona zaliczają: nowotwory, choroby neurodegeneracyjne, zakaźne, sercowo-naczyniowe i przewlekłe stany zapalne.

Chodzi o to, by na tyle dobrze poznać te choroby, aby rozpoznawać już pierwsze pojedyncze komórki, które przestają funkcjonować prawidłowo i wchodzą na drogę prowadzącą do rozwoju choroby. Naukowcy wychodzą z założenia, że jeśli zidentyfikuje się pierwsze takie komórki i w porę "zawróci się" je z drogi - np. dostarczając brakujących im składników - do rozwoju choroby może w ogóle nie dojść. Zostanie stłumiona w zarodku.

- Przełomowość proponowanego podejścia polega na zastosowaniu dwóch technologii, które coraz szerzej wchodzą w nasze życie. Jedna z nich to sztuczna inteligencja. Druga to nowatorska metoda badania układów biologicznych polegająca na masowej równoległej analizie pojedynczych komórek - mówi w rozmowie z PAP dyrektor koordynującego udział Polski w projekcie Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu prof. Marek Figlerowicz.

Naukowiec tłumaczy, że obecnie, kiedy istnieje podejrzenie jakiejś choroby - np. nowotworu - lekarz często zleca wykonanie biopsji - ze zmienionej chorobowo tkanki pobierana jest próbka komórek, które są następnie analizowane np. pod kątem wystąpienia zmiany w DNA czy składzie białek. Przedmiotem takiej analizy są biomolekuły wyizolowane z wielu różnorodnych komórek, przez co uzyskiwany jest jedynie ich uśredniony obraz. Jeżeli w próbce są tylko nieliczne komórki nowotworowe, możne zdarzyć się, że zostaną niezauważone, bo w badaniu giną takie detale.