Badając jad skorpiona, zespół dr Christine Beeton z Baylor College of Medicine wykazał, że jeden z setek jego składników może zmniejszać nasilenie reumatoidalnego zapalenia stawów u zwierząt nie powodując skutków ubocznych.

Reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą autoimmunologiczną - układ odpornościowy atakuje tkanki własnego organizmu - w tym wypadku stawy. Ważną rolę w rozwoju choroby odgrywają komórki znane jako synowiocyty o fenotypie fibroblastów (FLS). Wydzielają one substancje uszkadzające stawy oraz przywabiające komórki odpornościowe, które powodują ból i stan zapalny.

Obecne metody leczenia koncentrują się na komórkach odpornościowych, a nie na będących przyczyną problemu FLS.

Badając komórki FLS, zespół dr Beeton zidentyfikował w nich kanał potasowy, mający duże znaczenie dla rozwoju choroby. Badacze zaczęli szukać czynnika, który mógłby go zablokować, a co za tym idzie - przerwać patologiczny proces niszczący stawy.

Wiele jadowitych zwierząt - w tym skorpiony - produkuje toksyny blokujące kanały potasowe lub inne rodzaje kanałów jonowych. Dzięki temu mogą paraliżować i zabijać ofiary. Składniki jadów różnych zwierząt (na przykład ryb, węży czy ślimaków) od dawna wykorzystywane są w medycynie.

Jak się okazało, iberiotoksyna - jeden ze składników jadu indyjskiego skorpiona Buthus tamulus specyficznie blokuje kanał potasowy komórek FLS, nie działając na kanały innych komórek (na przykład nerwowych).

Badania na szczurzym modelu reumatoidalnego zapalenia stawów ujawniły, że postęp choroby został zahamowany. W niektórych wypadkach doszło do cofnięcia objawów (poprawiła się ruchomość kończyn i zmniejszyło nasilenie stanu zapalnego). Nie doszło do objawów ubocznych powodowanych na przykład przez inny bloker kanałów potasowych - paksylinę.

Jeśli dalsze badania potwierdzą skuteczność iberiotoksyny, można będzie pomyśleć o opracowaniu na jej podstawie nowych leków na reumatoidalne zapalenie stawów.

• BADANIA
• REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW (RZS)
• JAD SKORPIONA