Laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii zostali w tym roku: Tomas Lindahl, Paul Modrich i Aziz Sancar. Nagrodzono ich za badania dotyczące mechanizmów naprawy DNA. Komitet Noblowski ogłosił nazwiska laureatów w środę w Sztokholmie.

- Tegoroczna Nagroda Nobla z chemii jest ekscytująca dla naukowców zajmujących się badaniem DNA. W moim instytucie - Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN - bardzo wiele osób zajmuje się reperacją DNA. Tym bardziej się tą nagrodą cieszymy - oznajmiła prof. Iwona Fijałkowska, kierownik Pracowni Mutagenezy i Reperacji DNA IBB PAN w Warszawie.

- DNA obecne w komórkach podlega ciągle uszkodzeniom - szacuje się, że codziennie powstaje kilkaset tysięcy uszkodzeń DNA w każdej komórce ssaka. Oczywiście to zależy od typu komórek - komórki serca, wątroby, skóry, mózgu są narażane na uszkodzenia z różną częstotliwością. Nie zmienia to jednak faktu, że ilość uszkodzeń jest potężna. Istnieje więc konieczność naprawy DNA - powiedziała w rozmowie z PAP prof. Iwona Fijałkowska.

Wymieniła, że DNA może być uszkadzane na wiele różnych sposobów. Czasem np. dochodzi do niszczenia DNA za sprawą reaktywnych form tlenu, czasem zdarza się, że zasady budujące DNA są modyfikowane lub usuwane, a czasem z kolei dochodzi do pękania nici DNA.

- Dlatego istnieje wiele różnych mechanizmów, które reperują uszkodzone DNA. Ci trzej nobliści badali różne mechanizmy naprawy DNA - oznajmiła badaczka. Dodała: - Każdy z nich dołożył nową, ważną cegiełkę do badań nad tą dziedziną.

Prof. Fijałkowska wyjaśniła, że uszkodzenie DNA powodować może, że w komórce zaczynają powstawać nieprawidłowe białka i enzymy, które prowadzą do błędów w funkcjonowaniu komórki. - Mogą one doprowadzić do śmierci lub poważnych zagrożeń fizjologicznych komórki, np. powstawania nowotworów. W niektórych typach nowotworów zidentyfikowano uszkodzenia w głównych białkach naprawiających DNA. Tak więc ten kierunek badań jest istotny np. dla medycyny - skomentowała.

Przypomniała, że są różne choroby związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem mechanizmów naprawy DNA. To np. zespół Wernera, zespół Cockayne'a, zespół Lyncha czy Xeroderma pigmentosum (skóra pergaminowa). - Poznanie mechanizmów reperacji DNA sprawia, że leczenie tych chorób jest coraz sprawniejsze - przyznała badaczka.

- Mamy nadzieję, że ta Nagroda Nobla zwróci uwagę osób, które nie pracują bezpośrednio w genetyce czy biochemii, jak ważnym problemem jest powstawanie uszkodzeń w DNA, a później - ich prawidłowa naprawa. I jak poważne konsekwencje dla fizjologii mogą mieć zaburzenia w procesach naprawy DNA - oznajmiła biochemik.

Podobał się artykuł? Podziel się!