Jak wykazali naukowcy z University of Houston, octan medroksyprogesteronu skutecznie zapobiega rozwojowi raka szyjki macicy u myszy ze zmianami przedrakowymi, a nawet prowadzi do ustąpienia istniejących zmian przedrakowych.

Jak się okazało, MPA hamuje proliferację (namnażanie) komórek i promuje apoptozę (śmierć komórek) w zmianach przedrakowych. Ponadto efekt zapobiegawczy MPA nie wystąpił u myszy transgenicznych HPV, u których genetycznie zapobiegano ekspresji receptora progesteronu (PR). Jeśli badania kliniczne potwierdzą skuteczność MPA również u ludzi, nieniwazyjna i niedroga terapia z jego użyciem może się stać dobrodziejstwem dla kobiet, które nie mają dostępu do szczepionek przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).

- Chociaż szczepionki przeciwko HPV są dostępne od roku 2006, częstość występowania zmian przednowotworowych (śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy, CIN) oraz raka szyjki macicy z powodu HPV nie zmniejszyła się znacząco. Wysokie koszty i brak globalnego programu szczepień ograniczyły stosowanie tych szczepionek. Pilnie potrzebna jest nieinwazyjna i skuteczna metoda leczenia CIN - wyjaśnił główny badacz, dr Sang-Hyuk Chung z University of Houston w Teksasie.

Podobnie w przypadku raka szyjki macicy u kobiet, u myszy choroba nowotworowa szyjki macicy rozwija się na wielu etapach, zaczynając od CIN, a kończąc na inwazyjnym raku.

Rak szyjki macicy jest trzecim najczęściej występującym i trzecim najbardziej śmiertelnym nowotworem u kobiet na całym świecie. Wirus HPV jest uważany za główny czynnik w rozwoju zmian przedrakowych i raka szyjki macicy. Chociaż szczepionki przeciwko HPV skutecznie zapobiegają infekcjom, mogą nie być łatwo dostępne dla kobiet w krajach słabo rozwiniętych i kobiet o niskim statusie społeczno-ekonomicznym w krajach rozwiniętych. Chirurgiczne usunięcie zmiany przednowotworowej może być klinicznie pomocne, ale ma niekorzystne skutki, w tym skrócenie szyjki macicy i zwiększenie ryzyka powikłań w przyszłych ciążach.

Zawiesiny MPA do wstrzykiwania są tanie i stabilne w temperaturze pokojowej, dlatego nie ma potrzeby specjalnego przechowywania, a to ułatwia ich dystrybucję. Są już zresztą stosowane (wstrzykiwalny środek antykoncepcyjny Depo-Provera), co powinno przyspieszyć zastosowanie w przypadku raka szyjki macicy. MPA byłby skutecznym środkiem chemoprewencyjnym szczególnie u kobiet, które nie mają dostępu do szczepionek przeciw HPV. Jak jednak zwracają uwagę autorzy, kilka badań wykazało, że MPA zwiększa ryzyko raka piersi.

Paweł Wernicki (PAP)

• RAK SZYJKI MACICY
• ANTYKONCEPCJA