Dziś większość leków działa z podobną mocą na zdrowe tkanki i na komórki guza. Stąd nieprzyjemne, a niekiedy nawet groźne efekty uboczne. Pomysł zespołu dr Ronit Satchi-Fainaro z Wydziału Farmakologii i Fizjologii Uniwersytetu w Tel Awiwie może to jednak zmienić. Opracowany przez naukowców sposób przenoszenia leków – może znacznie podwyższyć ich skuteczność.

Izraelscy naukowcy zaczęli od zbadania procesu tworzenia się nowych naczyń krwionośnych odżywiających guzy. Większość z nas ma w sobie niewielkie guzki – tłumaczą. Są niewielkie, jak łepek od szpilki, i nie dają żadnych negatywnych objawów. Ale w części przypadków dochodzi do uruchomienia procesu nowotworowego, komórki namnażają się, guz rośnie.

Zmutowane komórki przenoszą się do innych miejsc w ciele – np. do kości. Tam osiadają i wydzielają substancje chemiczne, dzięki którym zaczynają wokół nich rosnąć naczynia krwionośne. To zapewnia nowemu guzowi odżywianie. Gdyby udało się zatrzymać ten proces, można by rozwój nowotworu za przekształcić w chorobę przewlekłą, nad którą w można by panować.

Jak trafić bezpośrednio do komórek nowotworu, nie zatruwając przy tym całego organizmu? Zespół dr Satchi-Fainaro opracował specjalny polimerowy nośnik, który można „naładować” lekiem. Taka cząsteczka sama znajdzie drogę do celu, a na miejscu uwolni dawkę lekarstwa.

W eksperymentach na zwierzętach naukowcy posłużyli się paklitakselem – dobrze znanym w onkologii lekiem o działaniu blokującym wzrost nowych naczyń krwionośnych. Gdy przyczepiono go do nośnika, udało się zahamować wzrost guzów skuteczniej o 50 proc. w porównaniu z normalnym cyklem leczenia.

Jak twierdzi dr Satchi-Fainaro, eksperymenty na myszach pokazały, że można zahamować wzrost guzów kości, a w części przypadków nawet odwrócić zmiany chorobowe. Zdrowe tkanki wokół guzów pozostały nietknięte. Zupełnie nieszkodliwy nośnik leków był niewidoczny dla systemu odpornościowego  Atakował tylko w ognisku choroby.

– Nasze dwa ostatnie badania dotyczą przerzutów do kości i nowotworów kości. Lekarze wiedzą, że większość przerzutów z piersi i prostaty do kości nie reaguje na chemioterapię – tłumaczy dr Ronit Satchi-Fainaro. – W wielu takich przypadkach, w zaawansowanym stadium choroby, pacjenci otrzymują opiekę paliatywną zamiast prawdziwego leczenia. My zamierzamy to zmienić.

Inteligentny nośnik leków samodzielnie trafiający do celu może się przydać w leczeniu raka, ale również zmian wywołanych cukrzycą i zapaleniem stawów. Wyniki badań zespołu z Uniwersytetu w Tel Awiwie publikują pisma PLoS One i Angewandte Chemie.

• LECZENIE NOWOTWORÓW
• LECZENIE RAKA