Nie ulega wątpliwości, że wystąpienie zespołu metabolicznego zależy przede wszystkim od niezdrowego trybu życia i nieprawidłowych nawyków żywieniowych.

Udowodniono, ze osoby chore na schizofrenię mają podwyższone ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego ze względu na ograniczenia w różnorodności spożywanych pokarmów, palenie papierosów i mniejszą chęć do podejmowania aktywności fizycznej niż przedstawiciele populacji ogólnej. Stąd sam niewłaściwy styl życia może predysponować je do zaburzeń metabolicznych.

Japońscy naukowcy z ośrodka Yamanashi Prefectural KITA postawili jednak pytanie - czy i w jakim stopniu do rozwoju zespołu metabolicznego u chorych na schizofrenię mogą przyczyniać się leki przeciwpsychotyczne. Analizę wykonano, uwzględniając wpływ wymienionych powyżej czynników związanych ze stylem życia. Pytanie szczególne dotyczyło wpływu stosowania wielolekowej terapii przeciwpsychotycznej.  

Przekrojowe badanie przeprowadzono z udziałem 334 chorych na schizofrenię między kwietniem a październikiem 2007 roku. Zespół metaboliczny stwierdzono u 22% pacjentów, zespół pre-metaboliczny u 18%, natomiast otyłość trzewną u 12% chorych.

Spośród badanych 50% otrzymywało kilka leków przeciwpsychotycznych. Wykazano, że terapia wielolekowa istotnie wiązała się z wystąpieniem zespołu pre-metabolicznego, czyli stanu poprzedzającego rozwój pełnoobjawowej choroby.

Skorygowany iloraz szans (AOR) wystąpienia zespołu pre-metabolicznego dla tej grupy pacjentów wynosił aż 2.34. Co ciekawe, podobnej zależności nie zaobserwowano w grupie z zespołem metabolicznym już w pełni rozwiniętym (AOR 1.29).

Zdaniem naukowców do rozwoju zespołu metabolicznego związanego z leczeniem przeciwpsychotycznym mogą przyczyniać się zaburzenia na poziomie receptorów: H1, D2, 5-HT1A, 5-HT2C, α2, and M3, choć na obecnym etapie wiedzy nie można wyciągać jednoznacznych wniosków.

Według autorów przedstawione wyniki badania sugerują, że wielolekowa terapia przeciwpsychotyczna u chorych na schizofrenię jest czynnikiem zwiększonego ryzyka rozwoju zespołu pre-metabolicznego, niezależnym od dotychczas uznanych czynników ryzyka związanych ze stylem życia.

Dlatego, w celu prewencji rozwoju zespołu metabolicznego przy konieczności stosowania leków przeciwpsychotycznych, chorzy na schizofrenię powinni bezwzględnie zaprzestać nałogu palenia i zmienić nawyki żywieniowe, by uniknąć lub odsunąć w czasie rozwój pełnoobjawowej choroby.

Ponieważ zespół metaboliczny w dłuższej perspektywie prowadzi do wielu niebezpiecznych powikłań i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych, problem bezpieczeństwa stosowania leków antypsychotycznych - zdaniem autorów - staje się bardzo poważny.

Oprac.: dr n. med. Maciej Chałubiński

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21791046

Is antipsychotic polypharmacy associated with metabolic syndrome even after adjustment for lifestyle effects?: a cross-sectional study. BMC Psychiatry. 2011 Jul 26;11:118.

 Podobał się artykuł? Podziel się!