Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar w piśmie wysłanym w styczniu do MZ wyraził wątpliwości co do projektowanej możliwości zawieszania przez resort samorządowych programów zdrowotnych.

Samorządy mogą obecnie - w oparciu o ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - opracowywać, wdrażać, realizować i finansować programy polityki zdrowotnej. Rodzaj i zakres takich programów zależy od zasobności samorządu, natomiast nad bezpieczeństwem i skutecznością kliniczną procedur czuwa Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.

Projekt nowelizacji zakładał, że o tym, czy program może być realizowany, zdecyduje ocena Agencji oraz ocena "z punktu widzenia merytorycznej i organizacyjnej spójności z programami realizowanymi przez ministrów i Narodowy Fundusz Zdrowia". Miało to być wiążące dla samorządu, a za złamanie rekomendacji groziłaby odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Projektowane przepisy umożliwiały Ministerstwu Zdrowia zawieszanie finansowania programów na czas do dwóch lat w przypadku braku środków finansowych lub gdyby program był niecelowy.

Resort uspokaja
Wiceminister zdrowia Katarzyna Głowala w opublikowanym na stronie RPO piśmie wskazała, że zapowiedzi te są nieaktualne.

"Po konsultacjach przepis został przeformułowany w taki sposób, aby uprawnienia do podjęcia decyzji o zawieszeniu realizacji i finansowania programu, w całości albo w części, przysługiwały podmiotowi, który go opracował, wdrożył, realizuje i finansuje. Zatem minister zdrowia nie będzie mógł podejmować decyzji w odniesieniu do programów polityki zdrowotnej ukierunkowanych na przykład na finansowanie procedur zapłodnienia pozaustrojowego, jak i nie będzie miał możliwości dokonania tego wobec innych programów polityki zdrowotnej, które nie są programami opracowanymi, wdrożonymi, realizowanymi czy też finansowanymi przez ministra zdrowia" - wskazano w piśmie MZ.

Napisano w nim, że wyrażone przez RPO obawy związane z ingerencją ministra zdrowia w samodzielność działania jednostek samorządu terytorialnego są "nieco przedwczesne i na obecnym etapie prac nieuzasadnione".

Nieprawidłowe wdrożenia programów
Głowala podkreśliła, że wprowadzenie nowych przepisów ma na celu uproszczenie i doprecyzowanie procedury tworzenia, realizacji oraz oceny skuteczności programów polityki zdrowotnej, a nie ograniczenia funkcjonowania programów realizowanych przez samorządy.