- Tam, gdzie są koordynatorzy, aktywność w zakresie pozyskiwania narządów wzrosła o 20 proc. w niecałe dwa lata. To namacalny efekt ich pracy - powiedział PAP Czerwiński.

Na koniec ubiegłego roku 257 koordynatorów pracowało w 202 polskich szpitalach dysponujących tzw. potencjałem dawstwa, czyli oddziałami intensywnej terapii i blokiem operacyjnym, a także możliwością rozpoznawania śmierci mózgu i opieki nad zmarłym dawcą. Są zatrudniani z reguły jednocześnie przez swój macierzysty szpital i Poltransplant.

W 184 szpitalach pracuje jeden koordynator, w 17 zespół dwóch koordynatorów i w jednym szpitalu zespół złożony z trzech koordynatorów. - W dużych szpitalach, gdzie jest dużo pracy, powinno być dwóch koordynatorów. Nie określamy sztywno terminu, w którym koordynatorzy będą we wszystkich szpitalach z potencjałem dawstwa, choć ta liczba powinna rosnąć. Trzeba też pamiętać, że szpitale, gdzie nie ma koordynatorów, również zgłaszają dawców - powiedział Czerwiński.

Czyt. także: Polska transplantologia: przed nami wciąż wiele pracy

Koordynator jest odpowiedzialny za przebieg całej złożonej procedury prowadzącej do pobrania narządów. Pierwszy etap to stwierdzenie, że dany pacjent może być dawcą narządów - najczęściej są to osoby z udarem lub urazem czaszkowo-mózgowym. Kolejny etapy to kwalifikacja dawcy, bo jego inne schorzenia mogą uniemożliwić pobranie. Koordynator musi też sprawdzić, czy potencjalny dawca nie zgłosił sprzeciwu w centralnym rejestrze sprzeciwów oraz przeprowadzić rozmowę z rodziną, która może wiedzieć o jego sprzeciwie wyrażonym w innej formie - np. pisemnego oświadczenia woli z własnoręcznym podpisem.

Kolejne działania koordynatora to zorganizowanie zespołu, który stwierdzi trwałe nieodwracalne ustanie czynności mózgu, tzw. śmierć mózgową. Jego zadaniem jest również koordynacja opieki nad osobą zmarłą do czasu pobrania narządów.

- To obciążająca psychicznie praca, której najtrudniejszym elementem są rozmowy z rodzinami potencjalnych dawców. W procesie kształcenia koordynatorów bardzo istotne są zajęcia z psychologii, a także treningi konkretnych sytuacji z udziałem aktorów - wyjaśnił Czerwiński, który jest też wykładowcą na studiach podyplomowych dla koordynatorów w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.