Do soboty (25 kwietnia) trwa X Europejski Tydzień Szczepień. Obowiązek szczepień ochronnych wynika z przepisów ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, a także z rozporządzenia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych.

Jeśli rodzic nie zaszczepi dziecka w terminie, wówczas otrzymuje upomnienie z wezwaniem do zaszczepienia dziecka w ciągu 7 dni. Gdy rodzice nie reagują, wówczas można nałożyć na nich grzywnę. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym dopuszcza jednorazowo grzywnę w maksymalnej wysokości 10 tys. zł; może ona być nakładana wielokrotnie, ale łączna suma grzywien w celu przymuszenia nie może przekroczyć 50 tys. zł.

Jak podkreśla Izabela Kucharska z Głównego Inspektoratu Sanitarnego, kary finansowe nie powinny być traktowane jako kara, ale jako "środek przymusu, ponieważ jeśli rodzic zaszczepi dziecko, ta grzywna w celu wymuszenia będzie mu zwrócona". Jak powiedziała, w ubiegłym roku nałożono ok. 100 takich kar.

- Jeśli rodzic notorycznie nie realizuje tego obowiązku (szczepienia - PAP) wobec dziecka - a to grozi zdrowiu lub życiu dziecka - w świetle przepisów taki rodzic może mieć nawet odebrane prawa rodzicielskie - podkreśla Kucharska. Dodaje jednak, że dotychczas nie było takiego przypadku.

Rodzice, którzy odmawiają szczepienia dzieci, często wskazują na względy religijne i osobiste przekonania. Niekiedy jest to również efekt niewiedzy i braku zaufania do sektora ochrony zdrowia.

Z danych GIS wynika, że w Polsce wzrasta liczba niezaszczepionych dzieci w 2014 r. było ich 12,3 tys., a w 2010 r. - 2,5 tys. Zdaniem ekspertów tak duży wzrost to m.in. efekt działalności tzw. ruchów antyszczepionkowych.

- Nie ma dwóch prawd: prawdy ruchu antyszczepionkowego i prawdy resortu zdrowia, co do skali wpływu szczepień ochronnych na zdrowie i życie ludzi. Jest jedna prawda: po prostu one są skuteczne, bezpieczne i akceptowalne - przekonuje Izabela Kucharska.

Zdaniem Kucharskiej instytucje państwowe, egzekwując obowiązek szczepień, działają zgodnie z Konstytucją. Powołuje się przy tym na zapisany w ustawie zasadniczej obowiązek zwalczania chorób epidemicznych oraz możliwość ograniczania wolności i praw człowieka na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa publicznego.