Często o opiekujących się chorymi na schizofrenię mówimy, że są tzw. cichymi pacjentami. Za każdym chorym ze schizofrenią - jak wskazują analizy - stoi średnio 10 osób z jego najbliższego otoczenia. Dzieje się tak, gdyż schizofrenia dotyka całego systemu rodzinnego - wyjaśnia dr Maja Polikowska z Katedr y i Kliniki Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Cichy pacjent

Dodaje, że wśród tych najbliższych osób zawsze ktoś poświęca się najbardziej, m.in. kosztem swojego życia zawodowego i prywatnego. Jako opiekun pracuje praktycznie na drugim etacie. Właśnie jego nazywamy cichym pacjentem.

- Schizofrenia jest bardzo trudnym doświadczeniem, także dla członków najbliższej rodziny, gdyż na ogół na nich spada ciężar opieki nad chorym. Konsekwencje tej sytuacji to m.in. funkcjonowanie w ciągłym stresie, destabilizacja życia na skutek nawrotów choroby, wyraźny spadek jakości życia w sferze zdrowia psychicznego, pogorszenie się wzajemnych relacji w rodzinie oraz stygmatyzacja opiekunów, która prowadzi do dyskryminacji i wykluczenia ich z życia społecznego - wskazuje prof. Marcin Wojnar, kierownik Katedry i Kliniki Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Podkreśla, że opieka nad osobą chorą generuje również wysokie koszty związane z organizacją życia i koniecznością zapewnienia opieki choremu, przy równoczesnych obciążeniach opiekunów w sferze zawodowej, co prowadzi do ograniczenia ich czasu pracy.

Profesor powołuje się na raport "Schizofrenia. Rola opiekunów w kreowaniu współpracy", w którym przedstawiono między innymi wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych w celu opisania profilu opiekuna osoby chorej na schizofrenię oraz jego roli w procesie terapeutycznym.

Z analizy ankiet wynika, że opiekunem chorych na schizofrenię jest najczęściej jeden z rodziców albo małżonek/ par tner, w większości przypadków mieszkający razem z chorym. Opieka zajmuje opiekunowi średnio 34 godziny tygodniowo, co stanowi blisko 90% kolejnego etatu. Jedna czwarta opiekunów musiała zmniejszyć liczbę godzin pracy o 1/3. Co więcej, choroba psychiczna bliskiej osoby staje się silnym źródłem stresu opiekunów - niemal co czwarty z nich zmaga się z objawami depresji i wymaga pomocy specjalisty. Także i z tego powodu opiekunowie nazywani są "cichymi pacjentami".

Obciążenia budżetowe i organizacyjne