W dyskusji jak zahamować wywóz leków z kraju pojawia się niebezpieczna próba usankcjonowania procederu poprzez argument, że hurtownie muszą sobie jakoś zrekompensować straty spowodowane zakazem sprzedaży leków refundowanych za 1 grosz, czy niskie marże wprowadzone przez ustawę refundacyjną.

Jest też obarczanie winą Unii Europejskiej i idei swobodnego przepływu towarów oraz sugestia podwyższenia cen leków w Polsce, by nie były już tak łakomym kąskiem do wywozu.

Ceny leków powinny być dostosowane do możliwości nabywczych konsumentów w danym kraju. Nie jest racjonalne, by były takie same jak w Niemczech, gdzie zarabia się wielokrotność tego, co w Polsce. Zamiast tego aptekarze pokazują inne rozwiązania: egzekwowanie istniejącego prawa i brak przyzwolenia władz na jego łamanie oraz taka konstrukcja organizacji systemu hurtu i detalu, by nie sprzyjała patologiom.

Nic nie jest w porządku

Metod na nielegalny wywóz leków jest kilka. Najmniej wyrafinowana to odsprzedaż leków z apteki do hurtowni. Jeśli ktoś powiązany z kilkoma aptekami zostanie złapany za rękę, traci co najwyżej tę jedną aptekę, nie ponosząc dalszych konsekwencji. Na drugi dzień może otworzyć nową i kontynuować nielegalną działalność.

Prawo dopuszcza możliwość oddania leku z apteki do hurtowni; jeśli aptekarz pomylił się przy zamówieniu, może oddać towar do hurtowni, a ta koryguje fakturę. To rozwiązanie jest jednak wykorzystywane do wywozu leków. Aptekarz świadomie zamawia towar, oddając go do hurtowni za korektą faktury na lek, na który rzekomo nie ma zbytu. Jak wskazują nasi rozmówcy, taki skorygowany obrót widzą jednak firmy analizujące rynek, więc hurt nie jest zainteresowany tym rozwiązaniem.

Jest też metoda podwójnej księgowości. Właściciel firmy prowadzącej apteki kupuje leki, ale nie wprowadza ich na stan apteki. Dlatego kiedy inspektor farmaceutyczny sprawdza faktury zakupu znajdujące się w systemie księgowym apteki i porównuje je z rozchodem leków, nie dostrzega innych transakcji firmy.

Apteka nie wykazuje sprzedaży leków za granicę, bowiem to firma, z oddzielnego systemu księgowego, odsprzedaje towar do hurtowni i wystawia fakturę sprzedaży. Właściciel firmy od całej transakcji odsprzedaży leków za granicę odprowadza podatek do urzędu skarbowego. Płaci podatek. Wszystko jest więc w porządku?