Zastąpienie Narodowego Funduszu Zdrowia przez agencje działające przy wojewodach oraz wprowadzenie systemu budżetowego zamiast obecnie funkcjonującego ubezpieczeniowego były jednym z głównych pomysłów ministra Konstantego Radziwiłła, który w tych działaniach widział drogę ku naprawie systemu ochrony zdrowia. Tłumaczył, że zostanie utworzony Państwowy Fundusz Celowy, "który będzie zawiadywał pieniędzmi dotyczącymi zdrowia". Wskazał, że środki te będą pochodziły "przede wszystkim z podatków".

Pomysł był aktualny przez około półtora roku. - Kwestia ostatecznych decyzji dotyczących likwidacji NFZ to sprawa na następną kadencję - stwierdził w lipcu 2017 r. na konwencji Zjednoczonej Prawicy prezes PiS Jarosław Kaczyński.

Zamiar likwidacji NFZ wiązano z koncepcją budżetowej służby zdrowia. Pomysł budżetowania pojawił się jeszcze w 2005 r., ale się z niego wycofano. Nie popierał go minister zdrowia Zbigniew Religa, który swój udział w rządzie PiS i Samoobrony miał uzależniać od pozostawienia systemu ubezpieczeniowego.

Był zespół, nie było wniosków

- I teraz, jak się wydaje, przeanalizowanie przez polityków odpowiadających za gospodarkę korzyści z likwidacji NFZ i systemu ubezpieczeniowego spowodowało, że prezes PiS podjął publicznie decyzję w tej sprawie, dając do zrozumienia, że odstępuje od pomysłu budżetowej służby zdrowia - mówi nam dr Jerzy Gryglewicz, ekspert ochrony zdrowia z Uczelni Łazarskiego.

Dr Adam Kozierkiewicz, ekspert ochrony zdrowia, uważa, że likwidacja NFZ była postulatem stricte politycznym. - Poza pomysłem likwidacji nie było właściwie kontroferty i przekonujących argumentów, że inna instytucja poradziłaby sobie w systemie lepiej - rozważa.

- Jeśli NFZ miałby być likwidowany, trzeba by się zastanowić nad alternatywną formułą prawno-organizacyjną instytucji i prawdę mówiąc, trudno tu znaleźć nową opcję, taką, której byśmy już nie testowali - mówi, przypominając, że postulat likwidacji NFZ był powrotem do pomysłu wiceministra zdrowia Bolesława Piechy, opartego na doświadczeniach dotyczących działalności wojewodów z lat 80. i 90.