Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar przedstawił w poniedziałek w Warszawie "Ranking RPO 2015" ws. zagrożeń i szans dotyczących praw człowieka.

 Ranking powstał na podstawie skarg napływających do Biura oraz oceny sytuacji i stanu prawnego. 

Wśród największych zagrożeń z punktu widzenia przestrzegania praw człowieka i obywatela w naszym kraju RPO wskazał brak efektywnych regulacji prawnych i działań administracji w sytuacji skrajnej biedy i wykluczenia społecznego oraz brak skoordynowanych działań na rzecz przeciwdziałania bezdomności. 

W ocenie Rzecznika, niepokojący jest niski poziom stanowionego prawa - np. słaba jakość ustaw; brak społecznej a nie tylko prawnej oceny skutków regulacji; prowadzenie fasadowych konsultacji społecznych.

Zdaniem RPO brak jest jednolitych standardów publikowania wyroków sadowych, widoczne są zaległości w wykonywaniu wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz ratyfikowaniu umów międzynarodowych istotnych dla ochrony praw jednostki.

Bodnar ocenia, że brak jest w Polsce efektywnych mechanizmów ścigania sprawców przestępstw motywowanych nienawiścią. 

Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że w Polsce utrzymują się problemy związane z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości. RPO odnotowuje m.in. przewlekłość postępowań, skazywanie i umieszczanie w więzieniach osób niepełnosprawnych intelektualnie.

RPO sygnalizuje w swoim rankingu konieczność podjęcia przez państwo działań ochronnych wobec osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych oraz w ramach samozatrudnienia. 

Rzecznik wskazał także na zaniechania organów państwa w zakresie zagrożeń wynikających z braku dostatecznej ochrony prywatności i danych osobowych, zwłaszcza w sferze komunikacji elektronicznej. Wiele do zrobienia pozostaje m.in. w obszarze uregulowania monitoringu wizyjnego, czy rozrastających się baz danych genetycznych.

W ocenie RPO, nie maleją trudności w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. System, zdaniem Bodnara, wciąż jest nieefektywny i mało przyjazny pacjentom. Wśród konkretnych problemów Rzecznik sygnalizuje m.in. brak efektywnego mechanizmu zagwarantowania dostępu do świadczeń w przypadku powołania się przez lekarza na tzw. klauzulę sumienia.